ใจสั่งมา

อธุรายํ นิยุญฺชติ. "คนมีปัญญาทราม ย่อมประกอบในทางอันมิใช่ธุระ" (ขุ.ชา.เตรส. 27/355)

อนยํ นยติ ทุมฺเมโธ. "คนมีปัญญาทราม ย่อมแนะนำทางที่ไม่ควรแนะนำ" (ขุ.ชา.เตรส. 27/355)

อสนฺโต นิรยํ ยนฺติ. "อสัตบุรุษ ย่อมไปนรก" (สํ.ส. 15/27, ขุ.ชา.ทุก. 27/64)

อสนฺเตตฺถ น ทิสฺสนฺติ รตฺตึ ขิตฺตา ยถา สรา. “อสัตบุรุษ แม้นั่งอยู่ในที่นี้เอง ก็ไม่ปรากฏ เหมือนลูกศรที่ยิงไปกลางคืน” (ขุ.ธ. 25/55)

อุชฺฌตฺติพลา พาลา. "คนโง่ มีความเพ่งโทษเป็นกำลัง" (องฺ.อฏฺฐก. 23/227)

พาโล อปริณายโก. "คนโง่ไม่ควรเป็นผู้นำ" (ขุ.ชา.ทุก. 27/89)

น สาธุ พลวา พาโล ยูถสฺส ปริหารโก. "คนโง่มีกำลังบริหารหมู่ ไม่สำเร็จประโยชน์" (ขุ.ชา.สตฺตก. 27/221)

โย พาโล มญฺญตี พาลฺยํ ปณฺฑิโต วาปิ เตน โส. "คนโง่รู้สึกว่าตนโง่ จะเป็นผู้ฉลาดเพราะเหตุนั้นได้บ้าง" (ขุ.ธ. 25/23)

อนุปาทา วิมุจฺจนฺติ. "สาธุชนย่อมหลุดพ้นเพราะไม่ถือมั่น" (ม.อุป. 14/346, องฺ.ติก. 20/180)

สตญฺจ คนฺโธ ปฏิวาตเมติ. "กลิ่นของสัตบุรุษ ย่อมไปทวนลมได้" (องฺ.ติก. 20/291, ขุ.ธ. 25/22)

อุปสนฺโต สุขํ เสติ. "ผู้สงบระงับ ย่อมอยู่เป็นสุข" (วิ.จุล. 7/107, สํ.ส. 15/312, องฺ.ติก. 20/175)

สพฺพา ทิสา สปฺปุริโส ปวายติ. "สัตบุรุษ ย่อมขจรไปทั่วทุกทิศ" (องฺ.ติก. 20/290, ขุ.ธ. 25/22)

สนฺโต สคฺคปรายนา. "สัตบุรุษ มีสวรรค์เป็นที่ไปในเบื้องหน้า" (สํ.ส. 15/27, ขุ.ชา.ทุก. 27/64)

ทูเร สนฺโต ปกาเสนฺติ หิมวนฺโตว ปพฺพโต. "สัตบุรุษย่อมปรากฏในที่ไกล เหมือนภูเขาหิมพานต์" (ขุ.ธ. 25/55)

สนฺโต สตฺตหิเต รตา. "สัตบุรุษยินดีในการเกื้อกูลสัตว์" (ชาตกฏฺฐกถา 1/230)

สนฺโต น เต เย น วทนฺติ ธมฺมํ. "ผู้ใดไม่พูดเป็นธรรม ผู้นั้นมิใช่สัตบุรุษ" (สํ.ส. 15/270)

น กามกามา ลปยนฺติ สนฺโต. "สัตบุรุษไม่ปราศรัยเพราะใคร่กาม" (ขุ.ธ. 25/26)

ธีโร จ พลวา สาธุ ยูถสฺส ปริหารโก. "ปราชญ์มีกำลังบริหารหมู่ ให้ประโยชน์สำเร็จ" (ขุ.ชา.ฉกฺก. 27/205)

ธีโร โภเค อธิคมฺม สงฺคณฺหาติ จ ญาตเก. "ปราชญ์ได้โภคทรัพย์แล้ว ย่อมสงเคราะห์ญาติ" (ขุ.ชา.ฉกฺก. 27/205)

อธุรายํ น ยุญฺชติ. "คนมีปัญญา ย่อมไม่ประกอบในทางอันไม่ใช่ธุระ" (ขุ.ชา.เตรส. 27/355)

นยํ นยติ เมธาวี. "คนมีปัญญา ย่อมแนะนำทางที่ควรแนะนำ" (ขุ.ชา.เตรส. 27/355)

กุสโล จ ชหาติ ปาปกํ. "คนฉลาด ย่อมละบาป" (ที.มหา. 10/159, ขุ.อุ. 25/215)

มหาการุณิโก นาโถ. "ท่านผู้เป็นที่พึ่ง ประกอบด้วยกรุณาใหญ่" (ส.ม.)

ทนฺโต เสฏฺโฐ มนุสฺเสสุ. "ในหมู่มนุษย์ ผู้ฝึกตนได้แล้ว เป็นผู้ประเสริฐสุด" (ขุ.ธ. 25/57, ขุ.มหา. 29/291, ขุ.จู. 30/74)

ทุลฺลโภ ปุริสาชญฺโญ. "บุรุษอาชาไนย หาได้ยาก" (ขุ.ธ. 25/41)

นิชฺฌตฺติพลา ปณฺฑิตา. "บัณฑิตมีความไม่เพ่งโทษเป็นกำลัง" (องฺ.อฏฺฐก. 23/227)

น อุจฺจาวจํ ปณฺฑิตา ทสฺสยนฺติ. "บัณฑิตย่อมไม่แสดงอาการขึ้นลง" (ขุ.ธ. 25/26)