ปญฺญาชีวี ชีวิตมาหุ เสฏฺฐํ
ปญฺญาชีวี ชีวิตมาหุ เสฏฺฐํ.
"ปราชญ์กล่าวชีวิตของผู้เป็นอยู่ด้วยปัญญาว่าประเสริฐสุด"
(สํ.ส. 15/58, 315, ขุ.สุ. 25/360)
ใจสั่งมา
ปญฺญา หิ เสฏฺฐา กุสลา วทนฺติ “คนฉลาดกล่าวว่า ปัญญาแลประเสริฐสุด”
ปญฺญา หิ เสฏฺฐา กุสลา วทนฺติ.
"คนฉลาดกล่าวว่า ปัญญาแลประเสริฐสุด"
(ขุ.ชา.สตฺตก. 27/541)
ปญฺญาย ปริสุชฺฌติ “คนย่อมบริสุทธิ์ด้วยปัญญา”
ปญฺญาย ปริสุชฺฌติ.
"คนย่อมบริสุทธิ์ด้วยปัญญา"
(ขุ.สุ. 25/361)
ปญฺญายตฺถํ วิปสฺสติ “คนย่อมเห็นเนื้อความด้วยปัญญา”
ปญฺญายตฺถํ วิปสฺสติ.
"คนย่อมเห็นเนื้อความด้วยปัญญา"
(องฺ. สตฺตก. 23/3)
สุสฺสูสํ ลภเต ปญฺญํ อปฺปมตฺโต วิจกฺขโณ
สุสฺสูสํ ลภเต ปญฺญํ อปฺปมตฺโต วิจกฺขโณ.
"ผู้ไม่ประมาท พินิจพิจารณา ตั้งใจฟัง ย่อมได้ปัญญา"
(สํ.ส. 15/316, ขุ.สุ. 25/361)
ปญฺญาย มคฺคํ อลโส น วินฺทติ “คนเกียจคร้าน ย่อมไม่พบทางด้วยปัญญา”
ปญฺญาย มคฺคํ อลโส น วินฺทติ.
"คนเกียจคร้าน ย่อมไม่พบทางด้วยปัญญา"
(ขุ.ธ. 25/52)
ปญฺญา เจนํ ปสาสติ “ปัญญาย่อมปกครองบุรุษนั้น”
ปญฺญา เจนํ ปสาสติ.
"ปัญญาย่อมปกครองบุรุษนั้น"
(สํ.ส. 15/52)
ปญฺญา นตฺถิ อฌายโต “ปัญญา ไม่มีแก่ผู้ไม่พินิจ”
ปญฺญา นตฺถิ อฌายโต.
"ปัญญา ไม่มีแก่ผู้ไม่พินิจ"
(ขุ.ธ. 25/65)
นตฺถิ ฌานํ อปญฺญสฺส “ความพินิจ ไม่มีแก่คนไร้ปัญญา”
นตฺถิ ฌานํ อปญฺญสฺส.
"ความพินิจ ไม่มีแก่คนไร้ปัญญา"
(ขุ.ธ. 25/65)
ปญฺญา เว ธเนน เสยฺโย “ปัญญาเทียวประเสริฐกว่าทรัพย์”
ปญฺญา เว ธเนน เสยฺโย.
"ปัญญาเทียวประเสริฐกว่าทรัพย์"
(ม.ม. 13/413, ขุ.เถร. 26/379)
ปญฺญา นรานํ รตนํ “ปัญญา เป็นรัตนะของเหล่านรชน”
ปญฺญา นรานํ รตนํ.
"ปัญญา เป็นรัตนะของเหล่านรชน"
(สํ.ส. 15/50)
สุโข ปญฺญาปฏิลาโภ “ความได้ปัญญา ทำให้เกิดสุข”
สุโข ปญฺญาปฏิลาโภ.
"ความได้ปัญญา ทำให้เกิดสุข"
(ขุ.ธ. 25/59)
อโยคา ภูริสงฺขโย “ความสิ้นปัญญา ย่อมเกิดเพราะความไม่ประกอบ”
อโยคา ภูริสงฺขโย.
"ความสิ้นปัญญา ย่อมเกิดเพราะความไม่ประกอบ"
(ขุ.ธ. 25/52)
โยคา เว ชายเต ภูริ “ปัญญาย่อมเกิดเพราะความเพียร”
โยคา เว ชายเต ภูริ.
"ปัญญาย่อมเกิดเพราะความเพียร"
(ขุ.ธ. 25/52)
ปญฺญา โลกสฺมิ ปชฺโชโต “ปัญญา เป็นแสงสว่างในโลก”
ปญฺญา โลกสฺมิ ปชฺโชโต.
"ปัญญา เป็นแสงสว่างในโลก"
(สํ.ส. 15/61)
นตฺถิ ปญฺญาสมา อาภา “แสงสว่างเสมอด้วยปัญญา ไม่มี”
นตฺถิ ปญฺญาสมา อาภา.
"แสงสว่างเสมอด้วยปัญญา ไม่มี"
(สํ.ส. 15/9)
นปฺปฏิกงฺเข อนาคตํ “ไม่ควรหวังสิ่งที่ยังไม่มาถึง”
นปฺปฏิกงฺเข อนาคตํ.
"ไม่ควรหวังสิ่งที่ยังไม่มาถึง"
(ม.อุป. 14/348)
อตีตํ นานฺวาคเมยฺย “ไม่ควรคำนึงถึงสิ่งที่ล่วงแล้ว”
อตีตํ นานฺวาคเมยฺย.
"ไม่ควรคำนึงถึงสิ่งที่ล่วงแล้ว"
(ม.อุป. 14/348)
อาโรคฺยมิจฺเฉ ปรมญฺจ ลาภํ “พึงปรารถนาความไม่มีโรค ซึ่งเป็นลาภอย่างยิ่ง”
อาโรคฺยมิจฺเฉ ปรมญฺจ ลาภํ.
"พึงปรารถนาความไม่มีโรค ซึ่งเป็นลาภอย่างยิ่ง"
(ขุ.ชา.เอก. 27/27)
นาญฺญํ นิสฺสาย ชีเวยฺย “ไม่ควรอาศัยผู้อื่นเป็นอยู่”
นาญฺญํ นิสฺสาย ชีเวยฺย.
"ไม่ควรอาศัยผู้อื่นเป็นอยู่"
(ขุ.อุ. 25/179)
สนาถา วิหรถ มา อนาถา “ท่านทั้งหลายจงมีที่พึ่งอยู่เถิด อย่าไม่มีที่พึ่งอยู่เลย”
สนาถา วิหรถ มา อนาถา.
"ท่านทั้งหลายจงมีที่พึ่งอยู่เถิด อย่าไม่มีที่พึ่งอยู่เลย"
(องฺ.ทสก. 24/25)
อปฺปตฺโต โน จ อุลฺลเป “เมื่อยังไม่ถึง ไม่ควรพูดอวด”
อปฺปตฺโต โน จ อุลฺลเป.
"เมื่อยังไม่ถึง ไม่ควรพูดอวด"
(ส.ส.)
สมฺมุขา ยาทิสํ จิณฺณํ ปรมฺมุขาปิ ตาทิสํ
สมฺมุขา ยาทิสํ จิณฺณํ ปรมฺมุขาปิ ตาทิสํ.
"ต่อหน้าประพฤติเช่นใด ถึงลับหลังก็ให้ประพฤติเช่นนั้น"
(ส.ส.)
ตํ คณฺเหยฺย ยทปณฺณกํ “สิ่งใดไม่ผิด พึงถือเอาสิ่งนั้น”
ตํ คณฺเหยฺย ยทปณฺณกํ.
"สิ่งใดไม่ผิด พึงถือเอาสิ่งนั้น"
(ขุ.ชา.เอก. 27/1)
โลกามิสํ ปชเห สนฺติเปกฺโข “ผู้เพ่งสันติ พึงละอามิสในโลกเสีย”
โลกามิสํ ปชเห สนฺติเปกฺโข.
"ผู้เพ่งสันติ พึงละอามิสในโลกเสีย"
(สํ.ส. 15/3, 37, 90)
สนฺติเมว สิกฺเขยฺย “พึงศึกษาความสงบนั่นแล”
สนฺติเมว สิกฺเขยฺย.
"พึงศึกษาความสงบนั่นแล"
(ม.อุป. 14/436)
จาคมนุพฺรูเหยฺย “พึงเพิ่มพูนความสละ”
จาคมนุพฺรูเหยฺย.
"พึงเพิ่มพูนความสละ"
(ม.อุป. 14/436)
ยโส ลทฺธา น มชฺเชยฺย “ได้ยศแล้วไม่ควรเมา”
ยโส ลทฺธา น มชฺเชยฺย.
"ได้ยศแล้วไม่ควรเมา"
(ขุ.ชา.จตุกฺก. 27/145)
อาปทาสุ ถาโม เวทิตพฺโพ “กำลังใจพึงรู้ได้ ในคราวที่มีอันตราย”
อาปทาสุ ถาโม เวทิตพฺโพ.
"กำลังใจพึงรู้ได้ ในคราวที่มีอันตราย"
(ขุ.อุ. 25/175)
อตฺเถ ชาเต จ ปณฺฑิตํ “ในเมื่อเรื่องราวเกิดขึ้น ย่อมต้องการบัณฑิต”
อตฺเถ ชาเต จ ปณฺฑิตํ.
"ในเมื่อเรื่องราวเกิดขึ้น ย่อมต้องการบัณฑิต"
(ขุ.ชา.เอก. 27/30)