สุทธิ 2 ประการ

สุทธิ แปลว่า ความบริสุทธิ์ ความสะอาดหมดจด หมายถึง ความบริสุทธิ์แห่งใจ ซึ่งเกิดจากการปฏิบัติเพื่อชำระกิเลสเครื่องเศร้าหมองออกจากจิตใจ มี 2 ประการ คือ

1. ปริยายสุทธิ

ปริยายสุทธิ คือ ความบริสุทธิ์บางส่วน ความบริสุทธิ์ในบางแง่บางด้าน หมายถึง ความบริสุทธิ์ที่เกิดจากการละกิเลสสังโยชน์ได้บางส่วน คือกิเลสบางตัวถูกทำลายไปแล้ว แต่กิเลสบางตัวยังคงเหลืออยู่ หมายเอาความบริสุทธิ์ของพระอริยบุคคล 3 ประเภทแรก คือ พระโสดาบัน พระสกทาคามี และพระอนาคามี

เพราะพระอริยบุคคลทั้ง 3 ประเภทนี้ ละกิเลสได้บางส่วนตามระดับภูมิของตน ยังเหลือกิเลสบางส่วนที่ยังไม่สามารถทำลายได้ในชั้นภูมิของตน ยังต้องเพียรพยายามเพื่อทำลายกิเลสส่วนที่เหลือให้หมดต่อไป

2. นิปปริยายสุทธิ

นิปปริยายสุทธิ คือ ความบริสุทธิ์อย่างสิ้นเชิง บริสุทธิ์หมดจดอย่างแท้จริง หมายถึง ความบริสุทธิ์ที่เกิดจากการละกิเลสได้ทั้งหมดโดยไม่หลงเหลืออยู่อีกเลยแม้แต่นิดเดียว หมายเอาความบริสุทธิ์ของพระอริยบุคคลประเภทที่ 4 คือ พระอรหันต์

เพราะพระอรหันต์สามารถละกิเลสสังโยชน์ได้หมดจดทุกประการ ไม่มีกิเลสตัวใดหลงเหลืออยู่ในขันธสันดานอีกต่อไป จึงถือว่าหมดกิจหมดภาระในการที่จะต้องเพียรพยายามเพื่อละกิเลสแล้ว