กุลจิรัฏฐิติธรรม 4 ประการ

กุลจิรัฏฐิติธรรม คือ ธรรมสำหรับดำรงความมั่งคั่งของตระกูลให้ยั่งยืน ได้แก่ สาเหตุที่ทำให้ตระกูลมั่งคั่งสามารถดำรงอยู่ได้นาน ไม่พบกับความพินาศฉิบหายแห่งทรัพย์ มี 4 ประการ คือ

1. นัฏฐคเวสนา

นัฏฐคเวสนา การแสวงหาของที่หายไปหรือหมดไป คือ เมื่อพัสดุสิ่งของเครื่องใช้หรือทรัพย์สินภายในบ้านหายไป ต้องแสวงหามาคืน หรือถ้าใช้หมดไปแล้ว ก็ต้องแสวงหาของใหม่มาทดแทน คือไม่ใช่ใช้ของเก่าอย่างเดียว ต้องหาของใหม่มาทดแทนด้วย

2. ชิณณปฏิสังขรณา

ชิณณปฏิสังขรณา การซ่อมแซมของที่ชำรุดทรุดโทรม คือ เมื่อเครื่องใช้ไม้สอยภายในบ้านชำรุดทรุดโทรม ต้องรู้จักซ่อมแซมให้ใช้งานได้ดังเดิม จะได้ไม่ต้องสิ้นเปลืองทรัพย์สินในการซื้อหามาใหม่ และของที่ยังไม่ชำรุด ก็ต้องดูแลรักษาให้ดี อย่าให้ชำรุดทรุดโทรมไวนัก

3. ปริมิตปานโภชนา

ปริมิตโภชนา รู้จักประมาณในการใช้จ่ายทรัพย์ คือ ใช้ชีวิตอย่างประหยัดมัธยัสถ์ ไม่ใช้จ่ายฟุ่มเฟือย รู้จักประมาณในการบริโภคใช้สอยสิ่งของและทรัพย์สินต่าง ๆ ใช้แต่พอดี ไม่เกินตัว ไม่สุรุ่ยสุร่าย เพื่อไม่ให้ทรัพย์สินต้องเสียไปโดยเปล่าประโยชน์

4. อธิปัจจสีลวันตสถาปนา

อธิปัจจสีลวันตสถาปนา การตั้งผู้มีศีลธรรมให้เป็นพ่อบ้านแม่เรือน คือ ตั้งให้บุคคลผู้มีศีลธรรมดี มีความประพฤติดี ให้เป็นพ่อบ้านแม่เรือน หรือเป็นหัวหน้าครอบครัว เป็นผู้นำตระกูล จะได้บริหารทรัพย์สินในบ้านบนพื้นฐานของหลักศีลธรรมอันดี ไม่ผลาญทรัพย์ให้สิ้นเปลืองไปโดยเปล่าประโยชน์

ตระกูลใดดำรงอยู่ในหลักธรรม 4 ประการนี้ ย่อมจะสามารถรักษาตระกูลให้มั่นคงอยู่ได้ และรักษาฐานะให้คงความมั่งคั่งอยู่ได้