ปัจจัยที่ทำให้เกิดสัมมาทิฏฐิหรือแนวความคิดที่ถูกต้อง หมายเอาต้นทางของปัญญาและความดีทั้งปวง มี 2 ประการ คือ
1. ปรโตโฆสะ
ปรโตโฆสะ คือ เสียงจากผู้อื่น หมายถึง การกระตุ้นเตือนจากภายนอกหรือจากคนอื่น คือการรับฟังคำแนะนำสั่งสอนจากผู้อื่น เช่น การเล่าเรียน การศึกษาหาความรู้ การสนทนาซักถาม การฟังคำบอกเล่าของผู้อื่น การสดับรับฟังสัทธรรมจากผู้เป็นกัลยาณมิตร เป็นหนทางหนึ่งที่จะทำให้เรามีสัมมาทิฏฐิคือความเห็นชอบตามคลองธรรมได้
การฟังคำแนะนำจากผู้อื่นนั้น เน้นการฟังจากกัลยาณมิตร จึงจะเป็นทางแห่งสัมมาทิฏฐิ
2. โยนิโสมนสิการ
โยนิโสมนสิการ คือ การคิดพิจารณาอย่างรอบคอบ หมายถึง การใช้ความคิดที่ถูกวิธี คิดอย่างแยบคายโดยใช้เหตุผล มองสิ่งทั้งหลายด้วยความคิดพิจารณาสืบค้นถึงต้นเค้า สาวหาเหตุผลจนตลอดสาย แยกแยะออกพิเคราะห์ดูด้วยปัญญาที่คิดเป็นระเบียบและโดยอุบายวิธี ให้เห็นสิ่งนั้นๆ หรือปัญหานั้นๆ ตามสภาวะและตามความสัมพันธ์แห่งเหตุปัจจัย
บางทีการรับฟังผู้อื่นแต่เพียงอย่างเดียวนั้น อาจทำให้ได้รับข้อมูลที่ผิดพลาดได้ จำเป็นนต้องใช้โยนิโสมนสิการคือการคิดพิจารณาโดยแยบคายร่วมด้วย จึงจะเป็นทางก่อให้เกิดสัมมาทิฏฐิอย่างแท้จริง
