ปัญญา 3 ประการ

ปัญญา คือ ความรอบรู้ ความเข้าใจ ความรู้ซึ้ง แบ่งประเภทตามสาเหตุที่ทำให้เกิดปัญญา มี 3 ประเภท คือ

1. จินตามยปัญญา

จินตามยปัญญา ปัญญาเกิดจากการคิดพิจารณา คือปัญญาสืบแต่โยนิโสมนสิการที่ตั้งขึ้นในตนเอง เป็นปัญญาที่เกิดจาการคิด วิเคราะห์ แยกแยะ ไตร่ตรองอย่างถี่ถ้วนด้วยตนเอง จนเกิดเป็นปัญญาขึ้นมา

2. สุตมยปัญญา

สุตมยปัญญา ปัญญาเกิดจากการสดับรับฟัง หรือปัญญาสืบแต่ปรโตโฆสะ ได้แก่ ปัญญาที่เกิดจากการรับฟังจากผู้อื่น ได้รับคำแนะนำจากผู้อื่นแล้วเกิดปัญญาขึ้นมา เช่น การศึกษาเล่าเรียนจากครูอาจารย์ การสอบถามผู้รู้ เป็นต้น

3. ภาวนามยปัญญา

ภาวนามยปัญญา ปัญญาเกิดจากการปฏิบัติบำเพ็ญ เป็นปัญญาที่สืบมาแต่ปัญญาสองอย่างข้างต้นนั้นแล้วหมั่นมนสิการบรรดาสภาวธรรมทั้งหลาย จนเกิดเป็นปัญญารู้ชัดขึ้นมา