คนมีปัญญาทราม ได้ยศแล้วย่อมประพฤติสิ่งที่ไม่เป็นประโยชน์แก่ตน ย่อมปฏิบัติเพื่อเบียดเบียนทั้งตนและผู้อื่น

ยสํ ลทฺธาน ทุมฺเมโธ     อนตฺถํ จรติ อตฺตโน
อตฺตโน จ ปเรสญฺจ     หึสาย ปฏิปชฺชติ.

[คำอ่าน]

เย-สัง, ลัด-ทา-นะ, ทุม-เม-โท…..อะ-นัด-ถัง, จะ-ระ-ติ, อัด-ตะ-โน
อัด-ตะ-โน, จะ, ปะ-เร-สัน-จะ…..หิง-สา-ยะ, ปะ-ติ-ปัด-ชะ-ติ

[คำแปล]

“คนมีปัญญาทราม ได้ยศแล้วย่อมประพฤติสิ่งที่ไม่เป็นประโยชน์แก่ตน ย่อมปฏิบัติเพื่อเบียดเบียนทั้งตนและผู้อื่น.”

(หตฺถาจริย) ขุ.ชา.เอก. 27/40.

คนที่มีปัญญาทรามหรือไม่มีความรู้ความสามารถที่เพียงพอ มักจะใช้ตำแหน่งหรือยศถาบรรดาศักดิ์ที่ได้รับไปในทางที่ไม่เป็นประโยชน์แก่ตัวเอง การขาดความเฉลียวฉลาดทำให้เขาไม่สามารถใช้โอกาสและสิ่งที่มีอยู่ในการสร้างความก้าวหน้าและความเจริญรุ่งเรืองในชีวิตของตนได้อย่างเหมาะสม นอกจากนี้ยังทำให้เขาไม่สามารถมองเห็นโอกาสและทางออกที่ดีที่อยู่รอบๆตัวได้

คนที่มีปัญญาทรามมักจะใช้ตำแหน่งหน้าที่ในการกระทำสิ่งที่ขัดขวางความก้าวหน้า ไม่ว่าจะเป็นการกระทำผิดศีลธรรม การใช้กำลังหรืออำนาจอย่างไม่เหมาะสม หรือการใช้อำนาจในการเอาเปรียบผู้อื่น สิ่งเหล่านี้ทำให้เขาไม่ได้รับความเคารพและศรัทธาจากผู้อื่น และอาจนำไปสู่ความล้มเหลวในหน้าที่การงานหรือชีวิตส่วนตัว

ผลจากการกระทำที่ไม่เป็นประโยชน์แก่ตนเองของคนที่มีปัญญาทรามยังส่งผลต่อสังคมรอบข้าง คนเหล่านี้อาจใช้ยศศักดิ์ที่มีในการทำร้ายหรือเอาเปรียบผู้อื่น ทำให้เกิดความไม่พอใจและความขัดแย้งในสังคม ความไม่ยุติธรรมที่เกิดขึ้นจากการกระทำของพวกเขาอาจนำไปสู่ความร้าวฉานและความไม่สงบสุขในชุมชน

นอกจากนี้ คนที่มีปัญญาทรามมักจะทำให้ตนเองอยู่ในสถานการณ์ที่ยากลำบาก การขาดความสามารถในการวางแผนและการตัดสินใจที่ดีทำให้เขาไม่สามารถรับมือกับปัญหาที่เกิดขึ้นได้อย่างมีประสิทธิภาพ การไม่สามารถปฏิบัติตามหน้าที่และความรับผิดชอบที่ได้รับมอบหมายได้ดีทำให้เขาเสี่ยงต่อการสูญเสียตำแหน่งหรือโอกาสในชีวิต

การประพฤติเพื่อเบียดเบียนทั้งตนและผู้อื่นยังทำให้เขาสูญเสียความไว้วางใจและความสัมพันธ์ที่ดีในสังคม การทำร้ายผู้อื่นเพื่อผลประโยชน์ส่วนตนหรือการเอาเปรียบผู้อื่นเพื่อความก้าวหน้าในอาชีพหรือชีวิตทำให้เขาสูญเสียเพื่อนและพันธมิตร คนที่ไม่มีความเฉลียวฉลาดมักจะทำให้ตนเองโดดเดี่ยวและขาดการสนับสนุนจากผู้อื่น

ดังนั้น คนที่มีปัญญาทรามไม่ควรได้รับยศและตำแหน่งที่สูง เพราะพวกเขาขาดความสามารถในการใช้ประโยชน์จากตำแหน่งและอำนาจนั้นอย่างเหมาะสม การขาดความเฉลียวฉลาดและวิจารณญาณที่ดีทำให้พวกเขามักกระทำสิ่งที่ไม่เป็นประโยชน์ต่อตนเองและผู้อื่น อีกทั้งยังอาจสร้างความเสียหายและความขัดแย้งในสังคม ดังนั้นการมอบตำแหน่งที่สูงให้กับคนที่มีปัญญาทรามอาจนำไปสู่ผลกระทบที่ไม่พึงประสงค์และการบริหารที่ไม่เกิดประสิทธิภาพ.