อัปปมาทวรรค หมวดความไม่ประมาท

พุทธศาสนสุภาษิตหมวด “ความไม่ประมาท” เป็นหนึ่งในคำสอนของพุทธศาสนาที่สอนให้ผู้ศึกษามีความเข้าใจและปฏิบัติตามคุณค่าของความไม่ประมาท และนำมาฝึกฝนเพื่อพัฒนาจิตใจและเสริมสร้างคุณธรรมให้แก่ตนเอง เพื่อความเป็นพุทธศาสนิกชนที่ดี

คนมีปัญญา พึงสร้างเกาะที่น้ำหลากมาท่วมไม่ได้ ด้วยความหมั่น ความไม่ประมาท ความสำรวม และความข่มใจ

คนมีปัญญา พึงสร้างเกาะที่น้ำหลากมาท่วมไม่ได้ ด้วยความหมั่น ฯลฯ

คนมีปัญญา พึงสร้างเกาะที่น้ำหลากมาท่วมไม่ได้ ด้วยความหมั่น ความไม่ประมาท ความสำรวม และความข่มใจ. (พุทฺธ) ขุ.ธ.มหา. 25/18.
อ่านต่อคนมีปัญญา พึงสร้างเกาะที่น้ำหลากมาท่วมไม่ได้ ด้วยความหมั่น ฯลฯ
ภิกษุผู้มีธรรมเป็นเครื่องอยู่อย่างนี้ มีสติ ไม่ประมาท ละความถือมั่นว่าของเราได้แล้วเที่ยวไป เป็นผู้รู้ พึงละชาติ ชรา โสกะ ปริเทวะ และทุกข์ ในโลกนี้ได้

ภิกษุผู้มีธรรมเป็นเครื่องอยู่อย่างนี้ มีสติ ไม่ประมาท ละความถือมั่น ฯลฯ

ภิกษุผู้มีธรรมเป็นเครื่องอยู่อย่างนี้ มีสติ ไม่ประมาท ละความถือมั่นว่าของเราได้แล้วเที่ยวไป เป็นผู้รู้ พึงละชาติ ชรา โสกะ ปริเทวะ และทุกข์ ในโลกนี้ได้.
อ่านต่อภิกษุผู้มีธรรมเป็นเครื่องอยู่อย่างนี้ มีสติ ไม่ประมาท ละความถือมั่น ฯลฯ
ภิกษุยินดีในความไม่ประมาท หรือเห็นภัยในความประมาท เป็นผู้ไม่ควรเพื่อจะเสื่อม (ชื่อว่า) อยู่ใกล้พระนิพพานทีเดียว

ภิกษุยินดีในความไม่ประมาท หรือเห็นภัยในความประมาท ฯลฯ

ภิกษุยินดีในความไม่ประมาท หรือเห็นภัยในความประมาท เป็นผู้ไม่ควรเพื่อจะเสื่อม (ชื่อว่า) อยู่ใกล้พระนิพพานทีเดียว. (พุทฺธ) ขุ.ธ. 25/19.
อ่านต่อภิกษุยินดีในความไม่ประมาท หรือเห็นภัยในความประมาท ฯลฯ
ภิกษุยินดีในความไม่ประมาท หรือเห็นภัยในความประมาท ย่อมเผาสังโยชน์น้อยใหญ่ไป เหมือนไฟไหม้เชื้อน้อยใหญ่ไปฉะนั้น

ภิกษุยินดีในความไม่ประมาท หรือเห็นภัยในความประมาท ฯลฯ

ภิกษุยินดีในความไม่ประมาท หรือเห็นภัยในความประมาท ย่อมเผาสังโยชน์น้อยใหญ่ไป เหมือนไฟไหม้เชื้อน้อยใหญ่ไปฉะนั้น. (พุทฺธ) ขุ.ธ. 25/19.
อ่านต่อภิกษุยินดีในความไม่ประมาท หรือเห็นภัยในความประมาท ฯลฯ
ท่านทั้งหลาย จงยินดีในความไม่ประมาท คอยรักษาจิตของตน จงถอนตนขึ้นจากหล่ม เหมือนช้างที่ตกหล่มถอนตนขึ้นฉะนั้น

ท่านทั้งหลาย จงยินดีในความไม่ประมาท คอยรักษาจิตของตน ฯลฯ

ท่านทั้งหลาย จงยินดีในความไม่ประมาท คอยรักษาจิตของตน จงถอนตนขึ้นจากหล่ม เหมือนช้างที่ตกหล่มถอนตนขึ้นฉะนั้น. (พุทฺธ) ขุ.ธ. 25/58.
อ่านต่อท่านทั้งหลาย จงยินดีในความไม่ประมาท คอยรักษาจิตของตน ฯลฯ
ภิกษุทั้งหลาย พวกเธอจงเป็นผู้ไม่ประมาท มีสติ มีศีลดีงาม ตั้งความดำริไว้ให้ดี คอยรักษาจิตใจของตน

ภิกษุทั้งหลาย พวกเธอจงเป็นผู้ไม่ประมาท มีสติ มีศีลดีงาม ฯลฯ

ภิกษุทั้งหลาย พวกเธอจงเป็นผู้ไม่ประมาท มีสติ มีศีลดีงาม ตั้งความดำริไว้ให้ดี คอยรักษาจิตใจของตน. (พุทฺธ) ที.มหา. 10/142.
อ่านต่อภิกษุทั้งหลาย พวกเธอจงเป็นผู้ไม่ประมาท มีสติ มีศีลดีงาม ฯลฯ
อย่ามัวแต่ประมาท อย่ามัวแต่สนิทชิดชอบในกาม เพราะผู้ไม่ประมาท พิจารณาอยู่ ย่อมถึงความสุขอย่างยิ่ง

อย่ามัวแต่ประมาท อย่ามัวแต่สนิทชิดชอบในกาม เพราะผู้ไม่ประมาท ฯลฯ

อย่ามัวแต่ประมาท อย่ามัวแต่สนิทชิดชอบในกาม เพราะผู้ไม่ประมาท พิจารณาอยู่ ย่อมถึงความสุขอย่างยิ่ง. (พุทฺธ) สํ.ส. 15/36.
อ่านต่ออย่ามัวแต่ประมาท อย่ามัวแต่สนิทชิดชอบในกาม เพราะผู้ไม่ประมาท ฯลฯ
ยศย่อมเจริญ แก่ผู้มีความหมั่น มีสติ มีการงานสะอาด ใคร่ครวญแล้วทำ ระวังดีแล้ว เป็นอยู่โดยธรรม และไม่ประมาท

ยศย่อมเจริญ แก่ผู้มีความหมั่น มีสติ มีการงานสะอาด ใคร่ครวญแล้วทำ ฯลฯ

ยศย่อมเจริญ แก่ผู้มีความหมั่น มีสติ มีการงานสะอาด ใคร่ครวญแล้วทำ ระวังดีแล้ว เป็นอยู่โดยธรรม และไม่ประมาท. (พุทฺธ) ขุ.ธ. 25/18.
อ่านต่อยศย่อมเจริญ แก่ผู้มีความหมั่น มีสติ มีการงานสะอาด ใคร่ครวญแล้วทำ ฯลฯ
คนมีปัญญาดี ไม่ประมาทในเมื่อผู้อื่นประมาท มักตื่นในเมื่อผู้อื่นหลับ ย่อมละทิ้งคนโง่ เหมือนม้าฝีเท้าเร็วทิ้งม้าไม่มีกำลังไปฉะนั้น

คนมีปัญญาดี ไม่ประมาทในเมื่อผู้อื่นประมาท มักตื่นในเมื่อผู้อื่นหลับ ฯลฯ

คนมีปัญญาดี ไม่ประมาทในเมื่อผู้อื่นประมาท มักตื่นในเมื่อผู้อื่นหลับ ย่อมละทิ้ง (คนโง่) เหมือนม้าฝีเท้าเร็วทิ้งม้าไม่มีกำลังไปฉะนั้น.
อ่านต่อคนมีปัญญาดี ไม่ประมาทในเมื่อผู้อื่นประมาท มักตื่นในเมื่อผู้อื่นหลับ ฯลฯ
อปฺปมาทรตา โหถ “ท่านทั้งหลาย จงเป็นผู้ยินดีในความไม่ประมาท”
อปฺปมาเทน สมฺปาเทถ “ท่านทั้งหลาย จงยังความไม่ประมาทให้ถึงพร้อม”
อปฺปมตฺโต อุโภ อตฺเถ อธิคฺคณฺหาติ ปณฺฑิโต “บัณฑิตผู้ไม่ประมาท ย่อมได้รับประโยชน์ทั้งสอง”

อปฺปมตฺโต อุโภ อตฺเถ อธิคฺคณฺหาติ ปณฺฑิโต

อปฺปมตฺโต อุโภ อตฺเถ อธิคฺคณฺหาติ ปณฺฑิโต. "บัณฑิตผู้ไม่ประมาท ย่อมได้รับประโยชน์ทั้งสอง" (สํ.ส. 15/126, ขุ.อิติ. 25/242, องฺ.ปญฺจก. 22/53)
อ่านต่ออปฺปมตฺโต อุโภ อตฺเถ อธิคฺคณฺหาติ ปณฺฑิโต
อปฺปมตฺโต หิ ฌายนฺโต ปปฺโปติ วิปุลํ สุขํ “ผู้ไม่ประมาทพินิจอยู่ ย่อมถึงสุขอันไพบูลย์”

อปฺปมตฺโต หิ ฌายนฺโต ปปฺโปติ วิปุลํ สุขํ

อปฺปมตฺโต หิ ฌายนฺโต ปปฺโปติ วิปุลํ สุขํ. "ผู้ไม่ประมาทพินิจอยู่ ย่อมถึงสุขอันไพบูลย์" (ม.ม. 13/488, สํ.ส. 15/36, ข.ธ. 25/18, ขุ.เถร. 26/390)
อ่านต่ออปฺปมตฺโต หิ ฌายนฺโต ปปฺโปติ วิปุลํ สุขํ
อปฺปมาทํ ปสํสนฺติ “บัณฑิตย่อมสรรเสริญความไม่ประมาท”

อปฺปมาทํ ปสํสนฺติ “บัณฑิตย่อมสรรเสริญความไม่ประมาท”

อปฺปมาทํ ปสํสนฺติ. "บัณฑิตย่อมสรรเสริญความไม่ประมาท" (สํ.ส. 15/126, องฺ.ปญฺจก. 22/53, ขุ.ธ. 25/19, ขุ.อิติ. 25/242)
อ่านต่ออปฺปมาทํ ปสํสนฺติ “บัณฑิตย่อมสรรเสริญความไม่ประมาท”
อปฺปมาทญฺจ เมธาวี ธนํ เสฏฺฐํว รกฺขติ “ปราชญ์ย่อมรักษาความไม่ประมาทไว้ เหมือนทรัพย์ประเสริฐสุด”

อปฺปมาทญฺจ เมธาวี ธนํ เสฏฺฐํว รกฺขติ

อปฺปมาทญฺจ เมธาวี ธนํ เสฏฺฐํว รกฺขติ. "ปราชญ์ย่อมรักษาความไม่ประมาทไว้ เหมือนทรัพย์ประเสริฐสุด" (ม.ม. 13/488, สํ.ส. 15/36, ขุ.ธ. 25/18, ขุ.เถร. 26/390)
อ่านต่ออปฺปมาทญฺจ เมธาวี ธนํ เสฏฺฐํว รกฺขติ