ราชวรรค หมวดพระราชา

พุทธศาสนสุภาษิตหมวดพระราชา หลักธรรมคำสอนที่กล่าวถึงธรรมะสำหรับพระราชา หรือข้อปฏิบัติที่ผู้เป็นพระราชควรยึดถือปฏิบัติเพื่อให้การปกครองแผ่นดินเป็นไปโดยธรรม

ปุตฺตกํ วิย ราชาโน ปชํ รกฺขนฺตุ สพฺพทา “พระราชาจงรักษาประชาราษฎร์ ให้เหมือนบิดารักษาบุตรทุกเมื่อ”

ปุตฺตกํ วิย ราชาโน ปชํ รกฺขนฺตุ สพฺพทา

ปุตฺตกํ วิย ราชาโน ปชํ รกฺขนฺตุ สพฺพทา. "พระราชาจงรักษาประชาราษฎร์ ให้เหมือนบิดารักษาบุตรทุกเมื่อ" (นัย- ส.ส.)
อ่านต่อปุตฺตกํ วิย ราชาโน ปชํ รกฺขนฺตุ สพฺพทา
ขตฺติโย เสฏฺโฐ ชเนตสฺมึ เย โคตฺตปฏิสาริโน “พระมหากษัตริย์เป็นผู้ประเสริฐสุด ในหมู่ชนผู้รังเกียจด้วยสกุล”

ขตฺติโย เสฏฺโฐ ชเนตสฺมึ เย โคตฺตปฏิสาริโน

ขตฺติโย เสฏฺโฐ ชเนตสฺมึ เย โคตฺตปฏิสาริโน. "พระมหากษัตริย์เป็นผู้ประเสริฐสุด ในหมู่ชนผู้รังเกียจด้วยสกุล" (ที.ปาฏิ. 11/107, ม.ม. 13/32, สํ.ส. 15/225, สํ.นิ. 16/331)
อ่านต่อขตฺติโย เสฏฺโฐ ชเนตสฺมึ เย โคตฺตปฏิสาริโน
สนฺนทฺโธ ขตฺติโย ตปติ “พระมหากษัตริย์ทรงเครื่องรบย่อมสง่า”
กุทฺธํ อปฺปฏิกุชฺฌนฺโต ราชา รฏฺฐสฺส ปูชิโต “พระราชาผู้ไม่กริ้วตอบผู้โกรธ ราษฎรก็ย่อมบูชา”

กุทฺธํ อปฺปฏิกุชฺฌนฺโต ราชา รฏฺฐสฺส ปูชิโต

กุทฺธํ อปฺปฏิกุชฺฌนฺโต ราชา รฏฺฐสฺส ปูชิโต. "พระราชาผู้ไม่กริ้วตอบผู้โกรธ ราษฎรก็ย่อมบูชา" (ขุ.ชา.จตุกฺก. 27/187)
อ่านต่อกุทฺธํ อปฺปฏิกุชฺฌนฺโต ราชา รฏฺฐสฺส ปูชิโต
สพฺพํ รฏฺฐํ สุขํ โหติ ราชา เจ โหติ ธมฺมิโก “ถ้าพระราชาเป็นผู้ทรงธรรม ราษฎรทั้งปวงก็เป็นสุข”

สพฺพํ รฏฺฐํ สุขํ โหติ ราชา เจ โหติ ธมฺมิโก

สพฺพํ รฏฺฐํ สุขํ โหติ ราชา เจ โหติ ธมฺมิโก. "ถ้าพระราชาเป็นผู้ทรงธรรม ราษฎรทั้งปวงก็เป็นสุข" (องฺ.จตุกฺก. 21/99, ขุ.ชา.จตุกฺก. 27/152)
อ่านต่อสพฺพํ รฏฺฐํ สุขํ โหติ ราชา เจ โหติ ธมฺมิโก
ราชา รฏฺฐสฺส ปญฺญานํ “พระราชา เป็นเครื่องปรากฏของแว่นแคว้น”