สัตว์ทั้งปวง หวาดต่ออาชญา ล้วนกลัวต่อความตาย ควรทำตนให้เป็นอุปมาแล้ว ไม่ฆ่าเขาเอง ไม่พึงให้ผู้อื่นฆ่า

สพฺเพ ตสนฺติ ทณฺ…

ผู้อื่นทำความดีให้ ทำประโยชน์ให้ก่อน แต่ไม่สำนึกถึง (บุญคุณ) เมื่อมีกิจเกิดขึ้นภายหลัง จะหาผู้ช่วยทำไม่ได้

โย ปุพฺเพ กตกลฺย…

ถ้าคนพึงทำบาป ก็ไม่ควรทำบาปนั้นบ่อย ๆ ไม่ควรทำความพอใจในบาปนั้น เพราะการสั่งสมบาป นำทุกข์มาให้

ปาปญฺเจ ปุริโส ก…

ผู้หมั่นในการงาน ไม่ประมาท เป็นผู้รอบคอบ จัดการงานเรียบร้อย จึงควรอยู่ในราชการ

อุฏฺฐาตา กมฺมเธย…

สัตว์ทั้งหลาย ย่อมต้องการความสุข ผู้ใด แสวงหาความสุขเพื่อตน ไม่เบียดเบียนเขาด้วยอาชญา ผู้นั้นละไปแล้ว ย่อมได้สุข

สุขกามานิ ภูตานิ…

สัตว์ทั้งหลาย ย่อมต้องการความสุข ผู้ใด แสวงหาความสุขเพื่อตน เบียดเบียนเขาด้วยอาชญา ผู้นั้นละไปแล้ว ย่อมไม่ได้สุข

สุขกามานิ ภูตานิ…

ถ้าประสบสุขทุกข์ เพราะบุญบาปที่ทำไว้ก่อนเป็นเหตุ ชื่อว่าเปลื้องบาปเก่าที่ทำไว้ ดุจเปลื้องหนี้ฉะนั้น

สเจ ปุพฺเพกตเหตุ…

ผู้ใด ปรารถนาทำกิจที่ควรทำก่อนในภายหลัง ผู้นั้น ย่อมเดือดร้อนในภายหลัง ดุจมาณพ (ผู้ประมาทแล้วรีบ) หักไม้กุ่มฉะนั้น

โย ปุพฺเพ กรณียา…

ผู้ใด อันผู้อื่นทำความดี ทำประโยชน์ให้ในกาลก่อน ย่อมสำนึก (คุณของเขา) ได้ ประโยชน์ที่ผู้นั้นปรารถนาย่อมเจริญ

โย ปุพฺเพ กตกลฺย…

ผู้ใด อันผู้อื่นทำความดี ทำประโยชน์ให้ในกาลก่อน แต่ไม่รู้สึก (คุณของเขา) ประโยชน์ที่ผู้นั้นปรารถนาย่อมฉิบหาย

โย ปุพฺเพ กตกลฺย…

บุคคลหว่านพืชเช่นใด ย่อมได้ผลเช่นนั้น ผู้ทำกรรมดี ย่อมได้ผลดี ผู้ทำกรรมชั่ว ย่อมได้ผลชั่ว

ยาทิสํ วปเต พีชํ…

เมื่อคนโง่มีปัญญาทราม ทำกรรมชั่วอยู่ก็ไม่รู้สึก เขาเดือดร้อนเพราะกรรมของตน เหมือนถูกไฟไหม้

อถ ปาปานิ กมฺมาน…

ประโยชน์ทั้งหลาย ย่อมล่วงเลยคนผู้ทอดทิ้งการงาน ด้วยอ้างว่า หนาวนักร้อนนัก เย็นเสียแล้ว

อติสีตํ อติอุณฺห…

มา จ สาวชฺชมาคมา “อย่ามาถึงกรรมอันมีโทษเลย”

มา จ สาวชฺชมาคมา…

นานตฺถกามสฺส กเรยฺย อตฺถํ “ไม่พึงทำประโยชน์แก่ผู้มุ่งความพินาศ”

นานตฺถกามสฺส กเร…

กิจฺจานุกุพฺพสฺส กเรยฺย กิจฺจํ “พึงทำกิจแก่ผู้ช่วยทำกิจ”

กิจฺจานุกุพฺพสฺส…

รกฺเขยฺย อตฺตโน สาธุํ ลวณํ โลณตํ ยถา “พึงรักษาความดีของตนไว้ เหมือนเกลือรักษาความเค็ม”

รกฺเขยฺย อตฺตโน …

กาลานุรูปํว ธุรํ นิยุญฺเช “พึงประกอบธุระให้เหมาะแก่กาลเทียว”

กาลานุรูปํว ธุรํ…

กเรยฺย วากฺยํ อนุกมฺปกานํ “ควรทำตามถ้อยคำของผู้เอ็นดู”

กเรยฺย วากฺยํ อน…

กยิรา เจ กยิราเถนํ “ถ้าจะทำ ก็พึงทำการนั้นจริง”

กยิรา เจ กยิราเถ…

ปฏิกจฺเจว ตํ กยิรา ยํ ชญฺญา หิตมตฺตโน “รู้ว่าการใดเป็นประโยชน์แก่ตน พึงรีบทำการนั้นเทียว”

ปฏิกจฺเจว ตํ กยิ…

กตสฺส นตฺถิ ปฏิการํ “สิ่งที่ทำแล้ว ทำคืนไม่ได้เลย”

กตสฺส นตฺถิ ปฏิก…

นิสมฺม กรณํ เสยฺโย “ใคร่ครวญก่อนแล้วจึงทำ ดีกว่า”

นิสมฺม กรณํ เสยฺ…

กมฺมุนา วตฺตตี โลโก “สัตว์โลกย่อมเป็นไปตามกรรม”

กมฺมุนา วตฺตตี โ…

กลฺยาณการี กลฺยาณํ ปาปการี จ ปาปกํ “ทำดีได้ดี ทำชั่วได้ชั่ว”

กลฺยาณการี กลฺยา…

น หิ ตํ สุลภํ โหติ สุขํ ทุกฺกฏการินา “สุขไม่เป็นผลอันคนทำความชั่วจะได้ง่าย”

น หิ ตํ สุลภํ โห…

ยํ เว หิตญฺจ สาธุญฺจ ตํ เว ปรมทุกฺกรํ “การใดแล เป็นประโยชน์ด้วย ดีด้วย การนั้นแล ทำได้ยากยิ่ง”

ยํ เว หิตญฺจ สาธ…

สุกรานิ อสาธูนิ อตฺตโน อหิตานิ จ “การที่ไม่ดี และไม่เป็นประโยชน์แก่ตน ทำได้ง่าย”

สุกรานิ อสาธูนิ …

ตญฺจ กมฺมํ กตํ สาธุ ยํ กตฺวา นานุตปฺปติ “ทำกรรมใดแล้วไม่เดือดร้อนใจภายหลัง กรรมที่ทำแล้วนั้นแล เป็นดี”

ตญฺจ กมฺมํ กตํ ส…

น ตํ กมฺมํ กตํ สาธุ ยํ กตฺวา อนุตปฺปติ “ทำกรรมใดแล้วร้อนใจภายหลัง กรรมที่ทำแล้วนั้นไม่ดี”

น ตํ กมฺมํ กตํ ส…