ปฏิกจฺเจว ตํ กยิรา ยํ ชญฺญา หิตมตฺตโน “รู้ว่าการใดเป็นประโยชน์แก่ตน พึงรีบทำการนั้นเทียว”

ปฏิกจฺเจว ตํ กยิรา ยํ ชญฺญา หิตมตฺตโน.

[คำอ่าน : ปะ-ติ-กัด-เจ-วะ, ตัง, กะ-ยิ-รา, ยัง, ชัน-ยา, หิ-ตะ-ม้ด-ตะ-โน]

“รู้ว่าการใดเป็นประโยชน์แก่ตน พึงรีบทำการนั้นเทียว”

(สํ.ส. ๑๕/๘๑)

สิ่งที่เป็นประโยชน์ คือสิ่งที่ทำไปแล้วก่อให้เกิดความสุขความเจริญ ไม่สร้างความเดือดร้อน ไม่นำทุกข์ ไม่นำความฉิบหายมาให้ในภายหลัง

เมื่อรู้ว่าสิ่งใดเป็นประโยชน์แก่ตนเอง ก็ต้องรีบทำสิ่งนั้น เพราะชีวิตนี้เป็นของไม่แน่นอน ถ้าเราไม่รีบทำก็ไม่รู้ว่าจะมีโอกาสได้ทำหรือไม่

เพราะฉะนั้น สิ่งใดมีประโยชน์ให้รีบทำให้สำเร็จก่อนที่จะไม่มีโอกาสได้ทำ คือก่อนที่มัจจุราชคือความตายจะมาบั่นทอนชีวิตของเราเสีย

แต่ก็ต้องพิจารณาด้วยว่า สิ่งที่จะทำนั้น สร้างความเดือดร้อนให้คนรอบข้างหรือสังคมหรือไม่ ถ้าสร้างความเดือดร้อนต่อสังคม แสดงว่า การกระทำนั้น ไม่ได้ก่อประโยชน์อย่างแท้จริง ไม่ใช่สิ่งที่ควรทำ

แต่หากมีประโยชน์ทั้งแก่ตนเองและแก่สังคม หรือมีประโยชน์แก่ตนเอง และไม่สร้างความเดือดร้อนให้แก่สังคมแล้วไซร้ ก็จงรีบกระทำเถิด