
กมฺมํ สตฺเต วิภชติ ยทิทํ หีนปฺปณีตตาย.
[คำอ่าน : กำ-มัง, สัด-เต, วิ-พะ-ชะ-ติ, ยะ-ทิ-ทัง, หี-นับ-ปะ-นี-ตะ-ตา-ยะ]
“กรรมย่อมจำแนกสัตว์ คือให้ทรามและประณีต”
(ม.อุป. ๑๔/๓๘๕)
คำว่า “กรรม” หมายถึง การกระทำ ทั้งทางกาย วาจา และใจ
กรรมนี่แหละเป็นตัวจำแนกสรรพสัตว์บนโลกใบนี้ให้แตกต่างกัน เช่น รวย จน ดำ ขาว หล่อ สวย ขี้เหร่ เป็นต้น ที่เป็นดังนี้ก็เพราะกรรมที่แต่ละคนเคยได้กระทำไว้นั่นเอง
ดังคำที่ว่า ทำดีได้ดี ทำชั่วได้ชั่ว คือไม่ว่าเราจะได้กระทำกรรมใดไว้ก็แล้วแต่ เราจะต้องได้รับผลของกรรมนั้นอย่างแน่นอน เมื่อกรรมนั้นให้ผลนั่นแหละ เราจะได้ประสบกับผลต่าง ๆ ตามแต่กรรมฝ่ายดีหรือฝ่ายชั่วให้ผล
คนที่เกิดมารูปร่างหน้าตาดี ผิวพรรณดี ก็เพราะผลแห่งศีลที่ได้รักษาเป็นอย่างดีส่งผลให้เป็นไป
คนที่เกิดมาขี้ริ้วขี้เหร่ ก็เพราะรักษาศีลไม่ดี ผลแห่งความทุศีลนั้นแหละที่เป็นเหตุให้ขี้ริ้วขี้เหร่
คนที่เกิดมายากจนข้นแค้น ก็เพราะไม่เคยทำบุญทำทาน เป็นคนตระหนี่ถี่เหนียว ไม่เอื้อเฟื้อเผื่อแผ่ เป็นต้น
จะเห็นได้ว่า ที่เราท่านทั้งหลายเกิดมาแล้วมีความแตกต่างกันนั้น ก็เป็นเพราะกรรมที่เราทำไว้ต่าง ๆ กันนั่นเอง
สารบัญ พุทธศาสนสุภาษิต
- อัตตวรรค หมวดตน
- อัปปมาทวรรค หมวดความไม่ประมาท
- กัมมวรรค หมวดกรรม
- กิเลสวรรค หมวดกิเลส
- โกธวรรค หมวดความโกรธ
- ขันติวรรค หมวดความอดทน
- จิตตวรรค หมวดจิต
- ชยวรรค หมวดความชนะ
- ทานวรรค หมวดทาน
- ทุกขวรรค หมวดทุกข์
- ธัมมวรรค หมวดธรรม
- ปกิณกวรรค หมวดเบ็ดเตล็ด
- ปัญญาวรรค หมวดปัญญา
- ปมาทวรรค หมวดความประมาท
- ปาปวรรค หมวดบาป
- ปุคคลวรรค หมวดบุคคล
- ปุญญวรรค หมวดบุญ
- มัจจุวรรค หมวดความตาย
- มิตตวรรค หมวดมิตร
- ยาจนาวรรค หมวดการขอ
- ราชวรรค หมวดพระราชา
- วาจาวรรค หมวดวาจา
- วิริยวรรค หมวดความเพียร
- เวรวรรค หมวดเวร
- สัจจวรรค หมวดความสัตย์
- สติวรรค หมวดสติ
- สัทธาวรรค หมวดศรัทธา
- สันตุฏฐิวรรค หมวดสันโดษ
- สมณวรรค หมวดสมณะ
- สามัคคีวรรค หมวดสามัคคี
- สีลวรรค หมวดศีล
- สุขวรรค หมวดความสุข
- เสวนาวรรค หมวดการคบหา