กมฺมุนา วตฺตตี โลโก “สัตว์โลกย่อมเป็นไปตามกรรม”

กมฺมุนา วตฺตตี โลโก.

[คำอ่าน : กำ-มุ-นา, วัด-ตะ-ตี, โล-โก]

“สัตว์โลกย่อมเป็นไปตามกรรม”

(ม.ม. ๑๓/๖๔๘, ขุ.สุ. ๒๕/๔๕๗)

สัตว์โลกทุกชนิด ไม่ว่าจะเป็นคนหรือสัตว์ดิรัจฉาน ล้วนแล้วแต่เป็นไปตามอำนาจของกรรมทั้งนั้น กรรมเป็นตัวบงการชีวิตสรรพสัตว์ ให้มีสุขบ้างมีทุกข์บ้างแตกต่างกันไป ตามอำนาจแห่งกรรมที่เขาทำไว้

เราเกิดมาเป็นมนุษย์ ก็เพราะกรรมพามา สัตว์ดิรัจฉานทั้งหลายที่ไปเกิดในสภาพนั้น ๆ ไม่ว่าจะเป็นช้าง ม้า วัว ควาย หมา แมว รวมลงคือสัตว์ทุกชนิด เขาไปเกิดในสภาพเช่นนั้นก็เพราะกรรมพาไป ไม่ใช่สิ่งอื่น

แม้แต่มนุษย์เราเกิดมา มีรูปร่างหน้าตาแตกต่างกัน มีฐานะความเป็นอยู่ต่างกัน บ้างร่ำรวย บ้างยากจน บ้างก็พออยู่ได้ ทั้งหมดนั้นก็เพราะกรรมจัดสรรให้เป็นไป

ทั้งนี้ก็ขึ้นอยู่กับว่า แต่ละบุคคลได้สร้างกรรมไว้อย่างไรนั่นเอง ดังนั้น เมื่อรู้อย่างนี้แล้ว พึงสร้างแต่กรรมดีเถิด อย่าสร้างกรรมชั่วเลย เพราะกรรมดี จะอำนวยผลที่ดี เป็นความสุขความเจริญ ส่วนความชั่วนั้น ย่อมจะอำนวยผลที่เป็นความชั่ว เป็นความฉิบหายเดือดร้อนแก่ผู้กระทำ