
กเรยฺย วากฺยํ อนุกมฺปกานํ.
[คำอ่าน : กะ-ไร-ยะ, วาก-กะ-ยัง, อะ-นุ-กำ-ปะ-กา-นัง]
“ควรทำตามถ้อยคำของผู้เอ็นดู”
(ขุ.ชา.ทสก. ๒๗/๒๗๒)
คำว่า “ผู้เอ็นดู” หมายถึง ผู้ที่มีความปรารถนาดีต่อเรา มีความสงสารเรา อยากให้เราพ้นจากทุกข์ อยากให้เราได้ดี อยากให้เราประสบสิ่งที่ดี ประสบความสำเร็จ และไม่คิดร้ายต่อเรา
ตัวอย่างของบุคคลผู้เอ็นดูก็เช่น พ่อแม่ ที่มีแต่ความรักความปรารถนาดีให้กับเราอย่างไม่มีเงื่อนไข ครูอาจารย์ ผู้ที่คอยอบรมสั่งสอนวิชาให้เรา อยากให้เรามีความรู้ มีความเจริญก้าวหน้า เป็นต้น
เมื่อบุคคลเหล่านั้นมีความเอ็นดู มีความปรารถนาดีต่อเรา ก็ย่อมแนะนำเราแต่ในทางที่ดี มีประโยชน์ ไม่มีใครเลยที่รักใคร่เอ็นดูใครสักคนหนึ่งด้วยความจริงใจ แล้วจะแนะนำให้เขาทำความชั่วทั้งหลาย มีแต่จะแนะนำสิ่งที่เป็นความดี เป็นทางแห่งความสุขความเจริญเท่านั้น
ดังนั้น การทำตามคำแนะนำของบุคคลผู้เอ็นดูเหล่านั้น ย่อมจะก่อประโยชน์ให้เราโดยแน่แท้
แต่อย่างไรก็ตาม เราก็ต้องมองคนให้ออกด้วย ว่าคนที่เขาแนะนำเรานั้น เขาเอ็นดูเราจริงหรือไม่ เขามีความจริงใจต่อเราหรือไม่ เขามีความปรารถนาดีต่อเราจริง ๆ หรือไม่ หรือว่าแค่เสแสร้งแกล้งทำ ถ้าพิจารณาแล้วเห็นว่าเขามีความจริงใจต่อเราอย่างแท้จริง จึงค่อยทำตามคำของเขา จะได้ไม่ต้องเสียใจในภายหลัง
สารบัญ พุทธศาสนสุภาษิต
- อัตตวรรค หมวดตน
- อัปปมาทวรรค หมวดความไม่ประมาท
- กัมมวรรค หมวดกรรม
- กิเลสวรรค หมวดกิเลส
- โกธวรรค หมวดความโกรธ
- ขันติวรรค หมวดความอดทน
- จิตตวรรค หมวดจิต
- ชยวรรค หมวดความชนะ
- ทานวรรค หมวดทาน
- ทุกขวรรค หมวดทุกข์
- ธัมมวรรค หมวดธรรม
- ปกิณกวรรค หมวดเบ็ดเตล็ด
- ปัญญาวรรค หมวดปัญญา
- ปมาทวรรค หมวดความประมาท
- ปาปวรรค หมวดบาป
- ปุคคลวรรค หมวดบุคคล
- ปุญญวรรค หมวดบุญ
- มัจจุวรรค หมวดความตาย
- มิตตวรรค หมวดมิตร
- ยาจนาวรรค หมวดการขอ
- ราชวรรค หมวดพระราชา
- วาจาวรรค หมวดวาจา
- วิริยวรรค หมวดความเพียร
- เวรวรรค หมวดเวร
- สัจจวรรค หมวดความสัตย์
- สติวรรค หมวดสติ
- สัทธาวรรค หมวดศรัทธา
- สันตุฏฐิวรรค หมวดสันโดษ
- สมณวรรค หมวดสมณะ
- สามัคคีวรรค หมวดสามัคคี
- สีลวรรค หมวดศีล
- สุขวรรค หมวดความสุข
- เสวนาวรรค หมวดการคบหา