ยํ เว หิตญฺจ สาธุญฺจ ตํ เว ปรมทุกฺกรํ “การใดแล เป็นประโยชน์ด้วย ดีด้วย การนั้นแล ทำได้ยากยิ่ง”

ยํ เว หิตญฺจ สาธุญฺจ ตํ เว ปรมทุกฺกรํ.

[คำอ่าน : ยัง, เว, หิ-ตัน-จะ, สา-ทุน-จะ, ตัง, เว, ปะ-ระ-มะ-ทุก-กะ-รัง]

“การใดแล เป็นประโยชน์ด้วย ดีด้วย การนั้นแล ทำได้ยากยิ่ง”

(ขุ.ธ. ๒๕/๓๗)

สิ่งที่เป็นความดี เป็นบุญเป็นกุศล หรือเป็นประโยชน์แก่ตนเองและสังคมนั้น เป็นสิ่งที่ทำได้ยากนัก เพราะธรรมดาจิตใจของมนุษย์เรานั้น ถูกกิเลสครอบงำ

จิตใจของเราถูกกิเลสคอยบงการยุยงส่งเสริมอยู่ตลอด มันจะยุยงให้เราทำความชั่วต่าง ๆ ตามอำนาจของมัน

ดังนั้น การทำความชั่วจึงเป็นสิ่งที่ทำได้ง่าย แต่ความดีนั้นทำได้ยากนัก หากเรามีใจฝักใฝ่ที่จะทำความดีแล้ว เราต้องต่อสูักับกิเลสที่คอยขัดขวาง ซ้ำยังชักจูงเราให้คอยทำความชั่วอีก

เราต้องรู้จักฝืนจิตของตัวเอง ต้องรู้จักขัดคำสั่งของจิตที่สั่งให้ทำสิ่งที่ชั่วช้า จึงจะสามารถทำความดีได้ เพราะโดยปกติ ธรรมชาติของจิตจะเหมือนน้ำ คือมีปกติไหลลงสู่ที่ต่ำเสมอ เราต้องประคับประคองจิตของตนอยู่ตลอดเวลา ไม่ใช่นั้น จิตจะตกต่ำ และสั่งการให้เราทำแต่สิ่งที่ไม่ดี

การทำความชั่ว อาจจะเป็นสิ่งที่ถูกใจและทำได้ง่าย แต่ผลของมันโหดร้ายยิ่งนัก ส่วนการทำความดีนั้น อาจจะต้องฝืนใจมากหน่อย ทำได้ยากมากหน่อย แต่ผลของมันนั้น น่าปรารถนายิ่งนัก