ผู้มีศรัทธา มีปัญญา ตั้งในธรรม ถึงพร้อมด้วยศีล แม้คนเดียว ย่อมเป็นประโยชน์แก่ญาติและพวกพ้องผู้ไม่มีศรัทธา

เอโกปิ สทฺโธ เมธาวี     อสฺสทฺธานํ จ ญาตินํ
ธมฺมฏฺโฐ สีลสมฺปนฺโน     โหติ อตฺถาย พนฺธุนํ.

[คำอ่าน]

เอ-โก-ปิ, สัด-โท, เม-ทา-วี…..อัด-สัด-ทา-นัง, จะ, ยา-ติ-นัง
ทำ-มัด-โถ, สี-ละ-สำ-ปัน-โน…..โห-ติ, อัด-ถา-ยะ, พัน-ทุ-นัง

[คำแปล]

“ผู้มีศรัทธา มีปัญญา ตั้งในธรรม ถึงพร้อมด้วยศีล แม้คนเดียว ย่อมเป็นประโยชน์แก่ญาติและพวกพ้องผู้ไม่มีศรัทธา.”

(ปสฺสิกเถร) ขุ.เถร. 26/306.

สุภาษิตนี้มีความหมายลึกซึ้งและสะท้อนให้เห็นถึงความสำคัญของการเป็นแบบอย่างที่ดีในสังคม โดยเฉพาะในหมู่ครอบครัวและกลุ่มคนใกล้ชิด เมื่อมีคนหนึ่งที่ปฏิบัติตนตามธรรมะและมีคุณธรรมที่ดีงาม แม้ว่าจะมีเพียงคนเดียว ก็สามารถสร้างแรงบันดาลใจและส่งผลกระทบเชิงบวกให้กับคนรอบข้างได้

การเป็นผู้มีศรัทธาในที่นี้หมายถึงการมีความเชื่อมั่นในความดี ความถูกต้อง และหลักธรรมะ ศรัทธาทำให้คนมีพลังในการดำเนินชีวิตตามเส้นทางที่ดีงาม โดยไม่หวั่นไหวต่อสิ่งรอบข้างที่อาจนำไปสู่การประพฤติผิด เมื่อมีศรัทธา คนๆ นั้นจะสามารถเป็นแบบอย่างที่ดีให้แก่คนรอบข้าง ไม่ว่าจะเป็นญาติพี่น้อง เพื่อน หรือคนในสังคม

ปัญญาเป็นสิ่งที่ช่วยให้เราสามารถแยกแยะผิดชอบชั่วดีได้ ความสามารถในการไตร่ตรองและเข้าใจในหลักธรรมะทำให้คนสามารถตัดสินใจได้อย่างรอบคอบ และสามารถชี้แนะหรือชักนำคนอื่นให้เข้าใจและปฏิบัติตามธรรมะได้ การมีปัญญาจึงไม่เพียงแค่ทำให้เราปฏิบัติตนได้ถูกต้องเท่านั้น แต่ยังทำให้เราสามารถช่วยเหลือผู้อื่นให้ดำเนินชีวิตในเส้นทางที่ถูกต้องได้ด้วย

การตั้งมั่นในธรรมเป็นการปฏิบัติธรรมอย่างสม่ำเสมอและมั่นคง คนที่ตั้งมั่นในธรรมจะไม่ยอมแพ้ต่ออุปสรรคหรือสิ่งยั่วยุต่าง ๆ ที่อาจทำให้เขาหลงผิด การตั้งมั่นในธรรมทำให้คนๆ นั้นสามารถสร้างเสถียรภาพในชีวิตของตนเองและเป็นที่พึ่งพาของคนอื่นได้

ศีลเป็นพื้นฐานของการปฏิบัติธรรม การที่คนมีศีลย่อมแสดงให้เห็นถึงการมีระเบียบวินัยในชีวิต การเคารพและปฏิบัติตามกฎระเบียบและหลักการที่ถูกต้อง ผู้ที่มีศีลจะไม่ก่อให้เกิดความเดือดร้อนแก่ตนเองและผู้อื่น แต่จะส่งเสริมให้เกิดความสงบสุขในสังคม

ในภาพรวม การที่มีคนหนึ่งคนที่มีศรัทธา มีปัญญา ตั้งมั่นในธรรม และมีศีลนั้น ย่อมเป็นประโยชน์แก่คนอื่นๆ อย่างมาก เพราะเขาสามารถเป็นแบบอย่างที่ดีในการดำเนินชีวิต ทำให้คนอื่นได้เรียนรู้และปฏิบัติตาม นอกจากนี้ การชักนำคนอื่นให้มามีศรัทธาในธรรมด้วยก็เป็นสิ่งที่สร้างความดีงามและสันติสุขในสังคม

ดังนั้น การที่มีคนที่มีคุณธรรมและปฏิบัติตามธรรมอย่างจริงจัง แม้จะเป็นเพียงคนเดียว ก็สามารถทำให้เกิดการเปลี่ยนแปลงในเชิงบวกต่อคนอื่นๆ ได้ สร้างความศรัทธา ความเข้าใจ และการปฏิบัติตนตามทำนองคลองธรรมในหมู่คนรอบข้าง นำไปสู่การสร้างสังคมที่มีคุณธรรมและความสงบสุขอย่างยั่งยืน.