อายุของมนุษย์มีน้อย คนดีพึงดูถูกอายุนั้นเสีย พึงประพฤติดุจคนมีศีรษะถูกไฟไหม้ มฤตยูจะไม่มาถึงย่อมไม่มี
อปฺปมายุ มนุสฺสานํ หิเฬยฺย นํ สุโปริโส
จเรยฺยาทิตฺตสีโสว นตฺถิ มจฺจุสฺส นาคโม.
[คำอ่าน]
อับ-ปะ-มา-ยุ, มะ-นุด-สา-นัง…..หิ-ไล-ยะ, นัง, สุ-โป-ริ-โส
จะ-ไร-ยา-ทิด-ตะ-สี-โส-วะ…..นัด-ถิ, มัด-จุด-สะ, นา-คะ-โม
[คำแปล]
“อายุของมนุษย์มีน้อย คนดีพึงดูถูกอายุนั้นเสีย พึงประพฤติดุจคนมีศีรษะถูกไฟไหม้ มฤตยูจะไม่มาถึงย่อมไม่มี.”
(พุทฺธ) สํ.ส. 15/158, ขุ.มหา. 29/143.
อายุของคนและสัตว์ทั้งหลายที่เกิดมาในโลกนี้สั้นนัก โดยมากไม่ถึงร้อยปีก็ตาย คนที่มีอายุเกินร้อยปีไปบ้างก็มีอยู่แต่น้อย และคนที่มีอายุมากขนาดนั้นก็หมดเรี่ยวแรงที่จะสามารถสร้างคุณงามความดีได้แล้ว คนส่วนใหญ่อายุยังไม่ถึงร้อยปีก็ตายแล้ว ดังนั้น ระยะเวลาที่เราจะสามารถอยู่ในโลกนี้ได้นั้นถือว่าน้อยเหลือเกิน
นอกจากอายุของเราจะมีน้อยแล้ว เรายังไม่สามารถที่จะรู้ได้ด้วยว่า อายุที่น้อยนิดของเรานั้นคือกี่ปีกันแน่ เราอาจจะตายในวันนี้หรือพรุ่งนี้ หรือเดือนนี้เดือนหน้า หรือไม่ก็ปีนี้ ปีหน้า หรือปีถัดไป ซึ่งเราก็ทำได้แต่เพียงคาดเดาเท่านั้น ไม่สามารถรู้ได้จริง ๆ ว่าเราจะตายเมื่อใด ดังนั้น เมื่อมีชีวิตอยู่จึงไม่ควรประมาท ควรสร้างคุณงามความดีให้ได้มากที่สุดเท่าที่จะทำได้
ลองนึกดูว่า ถ้าตอนนี้มีไฟไหม้อยู่บนศีรษะของเรา เราควรทำอย่างไร เราควรรีบดับไฟนั้นเสียโดยเร็ว หรือควรจะรีรอชักช้าอยู่โดยไม่ยินดียินร้าย แน่นอนว่าเราต้องรีบดับไฟนั้นก่อนที่มันจะไหม้ผมของเราจนหมดหัว เพราะถ้าเป็นเช่นนั้นย่อมไม่ดีแน่
เช่นเดียวกันคนที่มีศีรษะอันถูกไฟไหม้อยู่ต้องรีบดับไฟนั้นเสียฉันใด เราทั้งหลายที่มีชีวิตอยู่บนโลกนี้ ถูกความตายคอยจ้องเล่นงานอยู่ตลอดเวลา ไม่รู้ว่ามันจะมาเอาชีวิตเราเมื่อใด ดังนั้นต้องเร่งสร้างคุณงามความดีให้ได้มากที่สุดเท่าที่จะทำได้ ก่อนที่ความตายจะเล่นงานเรา ฉันนั้นเหมือนกัน
มัจจุคือความตายนั้นเป็นสิ่งที่จะต้องมาถึงแก่เราทุกคนอย่างแน่นอน ไม่มีใครเลยแม้แต่คนเดียวที่จะสามารถหนีพ้นความตายนั้นไปได้ ดังนั้น อย่ามัวแต่ประมาทหลงเพลิดเพลินอยู่กับสิ่งลวงโลกอันล่อลวงให้ยึดติดอยู่เลย พึงเร่งสร้างบารมี สร้างคุณงามความดีให้ได้มากที่สุด สร้างสรรค์สิ่งที่เป็นประโยชน์แก่ตนเองและสังคมให้ได้มากที่สุดก่อนที่ความตายจะมาถึง เมื่อทำได้ดังนี้ ชีวิตอันแสนสั้นของเราจะเป็นชีวิตที่มีคุณค่า.