ภาชนะดินที่ช่างหม้อทำแล้ว ล้วนมีความแตกเป็นที่สุด ฉันใด ชีวิตของสัตว์ทั้งหลาย ก็ฉันนั้น

ยถาปิ กุมฺภการสฺส     กตา มตฺติกภาชนา
สพฺเพ เภทปริยนฺตา     เอวํ มจฺจาน ชีวิตํ.

[คำอ่าน]

ยะ-ถา-ปิ, กุม-พะ-กา-รัด-สะ…..กะ-ตา, มัด-ติ-กะ-พา-ชะ-นา
สับ-เพ, เพ-ทะ-ปะ-ริ-ยัน-ตา…..เอ-วัง, มัด-จา-นะ, ชี-วิ-ตัง

[คำแปล]

“ภาชนะดินที่ช่างหม้อทำแล้ว ล้วนมีความแตกเป็นที่สุด ฉันใด ชีวิตของสัตว์ทั้งหลาย ก็ฉันนั้น.”

(พุทฺธ) นัย- ที.มหา. 10/141, ขุ.สุ. 25/448.

ภาชนะดินที่ช่างปั้นไว้นั้น เปรียบได้กับชีวิตมนุษย์และสัตว์ทั้งหลาย ภาชนะดินเกิดจากการรวบรวมเอาดินมาปั้นเป็นรูปทรงต่างๆ ตามความต้องการของช่างปั้น หลังจากนั้นมันจะถูกนำไปเผาให้แข็งแกร่งพร้อมใช้งาน แต่ไม่ว่าภาชนะดินนั้นจะถูกทำมาอย่างดีเพียงใด มันก็มีจุดจบในที่สุด นั่นคือความแตกสลาย ความเป็นไปตามธรรมชาติของภาชนะดินนี้ จึงถูกนำมาเปรียบเปรยกับชีวิตของคนและสัตว์ที่เกิดมาแล้วล้วนต้องมีความตายเป็นที่สุด

ชีวิตของมนุษย์และสัตว์เป็นเช่นเดียวกันกับภาชนะดิน แม้ชีวิตจะมีความสวยงามและมีความหมายในช่วงเวลาหนึ่ง แต่ก็ไม่สามารถหลีกเลี่ยงความเสื่อมสลายได้ ชีวิตคือการเกิด การเติบโต และในที่สุดต้องดับสลายเป็นส่วนหนึ่งของธรรมชาติ ซึ่งเป็นวงจรที่ไม่มีใครสามารถหลีกหนีได้

การที่เรารับรู้ว่าชีวิตนั้นมีความตายเป็นที่สุด เป็นการเตือนให้เราตระหนักถึงความไม่เที่ยงของชีวิต และความสำคัญในการใช้ชีวิตอย่างมีความหมาย ความตายไม่ใช่สิ่งที่น่ากลัว แต่เป็นส่วนหนึ่งของการดำรงอยู่ที่เราทุกคนต้องเผชิญ มันเป็นการเตือนให้เราใช้ชีวิตด้วยความระมัดระวังและมีสติในทุกๆ การกระทำ

เมื่อเรามองชีวิตด้วยความเข้าใจว่า ทุกสิ่งที่เกิดขึ้นในชีวิตนั้นมีความไม่แน่นอน การยึดมั่นในสิ่งที่ไม่เที่ยงนี้จะลดลง เราจะมองชีวิตในแง่บวกมากขึ้น และจะให้ความสำคัญกับความสุขที่เกิดขึ้นในปัจจุบัน แทนที่จะมองหาแต่สิ่งที่ยังมาไม่ถึง

นอกจากนี้ การเข้าใจถึงความตายยังทำให้เรามีความเมตตาและความกรุณาต่อผู้อื่นมากขึ้น เพราะเราเข้าใจว่าทุกคนต่างต้องผ่านกระบวนการนี้เหมือนกัน เราจะเห็นความเป็นมนุษย์ในทุกคนและจะพยายามช่วยเหลือผู้อื่นเท่าที่จะทำได้ เพราะเราเข้าใจดีว่าชีวิตนั้นสั้นเกินกว่าจะใช้ไปกับความขัดแย้งหรือความเกลียดชัง

การมีสติและตระหนักถึงความไม่เที่ยงของชีวิตจะทำให้เรามีความสงบใจ และสามารถเผชิญหน้ากับความเปลี่ยนแปลงและความสูญเสียได้อย่างมีสติ การยอมรับความจริงนี้จะทำให้เรามีความสุขในปัจจุบันและมีความพร้อมที่จะเผชิญหน้ากับอนาคต ไม่ว่าจะเป็นอย่างไร.