กษัตริย์ พราหมณ์ แพศย์ ศูทร จัณฑาล และคนงานชั้นต่ำทั้งปวง สงบเสงี่ยมแล้ว ฝึกตนแล้ว ก็ปรินิพพานเหมือนกันหมด
ขตฺติยา พฺราหฺมณา เวสฺสา สทฺทา จณฺฑาลปุกฺกุสา
สพฺเพว โสรตา ทนฺตา สพฺเพว ปรินิพฺพุตา.
[คำอ่าน]
ขัด-ติ-ยา, พราม-มะ-นา, เวด-สา สัด-ทา, จัน-ทา-ละ-ปุก-กุ-สา
สับ-เพ-วะ, โส-ระ-ตา, ทัน-ตา สับ-เพ-วะ, ปะ-ริ-นิบ-พุ-ตา
[คำแปล]
“กษัตริย์ พราหมณ์ แพศย์ ศูทร จัณฑาล และคนงานชั้นต่ำทั้งปวง สงบเสงี่ยมแล้ว ฝึกตนแล้ว ก็ปรินิพพานเหมือนกันหมด.”
(พฺราหฺมณ อุทฺทาลก) ขุ.ชา.ปกิณฺณก. 27/376.
ในสังคมมนุษย์ มีการแบ่งชนชั้นและฐานะทางสังคมที่แตกต่างกันไป บางคนอาจเกิดมาในครอบครัวที่ร่ำรวย มีสถานะทางสังคมสูงส่ง ในขณะที่บางคนอาจเกิดมาในครอบครัวที่ยากจน มีฐานะต่ำต้อยและต้องดิ้นรนเพื่อความอยู่รอด แต่ไม่ว่าคนเหล่านั้นจะมีฐานะหรือสถานะเช่นใดก็ตาม ทุกคนสามารถเข้าถึงนิพพานได้อย่างเท่าเทียมกัน ถ้าเขามีความประพฤติดี รักษาศีล และปฏิบัติธรรมอย่างเคร่งครัด
ความร่ำรวยหรือยากจนไม่ได้เป็นตัวชี้วัดความสามารถในการเข้าถึงนิพพาน ความเป็นคนชั้นสูงหรือต่ำก็ไม่สามารถกำหนดความสำเร็จในทางธรรมได้ การดำเนินชีวิตตามหลักศีลธรรม การปฏิบัติตามคำสอนของพระพระพุทธเจ้าอย่างต่อเนื่องและสม่ำเสมอ คือปัจจัยสำคัญที่จะนำพาไปสู่ความหลุดพ้น
ศีลเป็นพื้นฐานสำคัญในการดำรงตนในวิถีแห่งพุทธศาสนา การรักษาศีลไม่เพียงแต่ช่วยให้เราดำเนินชีวิตด้วยความสงบสุข แต่ยังช่วยให้จิตใจของเราบริสุทธิ์ ปราศจากกิเลสและบาปอกุศล ซึ่งเป็นอุปสรรคต่อการบรรลุธรรม คนที่มีศีลเป็นเครื่องยึดเหนี่ยวจะมีจิตใจที่มั่นคง และพร้อมที่จะเดินหน้าสู่การปฏิบัติธรรมขั้นสูง
การปฏิบัติธรรมอย่างเคร่งครัดยังเป็นหนทางสำคัญในการเข้าถึงนิพพาน การฝึกจิต การทำสมาธิ การเจริญปัญญา ล้วนเป็นการพัฒนาตนเองที่ไม่มีข้อจำกัดทางชนชั้นหรือฐานะทางสังคม ไม่ว่าบุคคลนั้นจะเป็นใคร หากเขามีความตั้งใจจริงในการฝึกฝนตนเองและทำตามคำสอนของพระพุทธเจ้า ย่อมสามารถเข้าถึงนิพพานได้
ในทางพระพุทธศาสนา ความแตกต่างทางสังคมเป็นเพียงภาพลวงตาที่มนุษย์สร้างขึ้น พระพุทธเจ้าทรงสอนว่า ความเป็นมนุษย์ที่แท้จริงอยู่ที่การมีจิตใจที่บริสุทธิ์ และการดำรงชีวิตด้วยคุณธรรม ความสูงส่งในทางธรรมไม่ได้วัดจากความร่ำรวยหรือสถานะทางสังคม แต่ถูกวัดจากความบริสุทธิ์ของจิตใจและการปฏิบัติตนตามศีลธรรม
ดังนั้น ไม่ว่าบุคคลจะเกิดมาในครอบครัวใด มีฐานะอย่างไร หรือดำรงตำแหน่งอะไรในสังคม หากมีความประพฤติดี รักษาศีล และปฏิบัติธรรมอย่างเคร่งครัด ย่อมมีสิทธิ์เข้าถึงนิพพานได้เช่นเดียวกัน ไม่มีการแบ่งแยกชนชั้นวรรณะในวิถีทางธรรม ความเสมอภาคในการเข้าถึงนิพพานจึงเป็นสิ่งที่ทุกคนสามารถเข้าถึงได้ ถ้ายึดมั่นในความดีและปฏิบัติตามพระธรรมคำสั่งสอนของพระพุทธเจ้าอย่างเคร่งครัดและถูกต้อง.