ผู้ใดจักไม่ทำตามโอวาทที่ผู้รู้แสดงแล้ว ผู้นั้นจักถึงความย่อยยับ เหมือนพ่อค้าถึงความย่อยยับเพราะพวกโจรสลัด ฉะนั้น
เย น กาหนฺติ โอวาทํ นรา พุทฺเธน เทสิตํ
พฺยสนํ เต คมิสฺสนฺติ รกฺขสีหิว วาณิชา.
[คำอ่าน]
เย, นะ, กา-หัน-ติ, โอ-วา-ทัง นะ-รา, พุด-เท-นะ, เท-สิ-ตัง
พะ-ยะ-สะ-นัง, เต, คะ-มิด-สัน-ติ รัก-ขะ-สี-หิ-วะ, วา-นิ-ชา
[คำแปล]
“ผู้ใดจักไม่ทำตามโอวาทที่ผู้รู้แสดงแล้ว ผู้นั้นจักถึงความย่อยยับ เหมือนพ่อค้าถึงความย่อยยับเพราะพวกโจรสลัด ฉะนั้น.”
(พุทฺธ) ขุ.ชา.ทุก. 27/71.
คำว่า “ผู้รู้” ในทางพระพุทธศาสนา หมายถึง พระพุทธเจ้า ผู้เป็นศาสดาเอกของโลก ผู้ตรัสรู้ธรรมโดยชอบด้วยพระองค์เอง และยังหมายรวมถึงพระอริยสาวกทั้งหลาย ผู้ได้บรรลุธรรมตามคำสั่งสอนของพระองค์ ซึ่งล้วนแล้วแต่เป็นผู้ที่มีปัญญารู้แจ้งในสภาวธรรมทั้งปวงอย่างถ่องแท้ เข้าใจชีวิตและโลกตามความเป็นจริง ไม่หลงผิดตามกระแสแห่งความอยากและอวิชชา
ผู้รู้ทั้งหลายเหล่านี้ มีความกรุณาอย่างยิ่งต่อสรรพสัตว์ แสดงหลักธรรมคำสั่งสอนเพื่อประโยชน์แก่ชาวโลก เพื่อนำพามนุษย์ให้หลุดพ้นจากความทุกข์ ผู้มีปัญญาย่อมเห็นคุณค่าแห่งคำสอน และน้อมนำไปปฏิบัติเพื่อความเจริญของตนเองทั้งทางโลกและทางธรรม
แต่ผู้ใดที่ได้ฟังคำแนะนำจากผู้รู้แล้ว ไม่ยอมรับ ไม่สนใจ หรือละเลยไม่ปฏิบัติตาม ก็ย่อมเสื่อมจากประโยชน์อันยิ่งใหญ่ที่ควรจะได้รับ ไม่เพียงแค่เสียโอกาสในการพัฒนาตนในชาตินี้เท่านั้น แต่ยังพลาดโอกาสในการสร้างเหตุแห่งความสุขในโลกหน้า และที่สุดคือพลาดหนทางแห่งพระนิพพาน
เปรียบเสมือนพ่อค้าที่แม้จะมีสินค้าอันมีค่า เตรียมพร้อมทุกอย่างแล้ว บรรทุกใส่เรือสำเภาออกเดินทางสู่ปลายทางที่มั่งคั่ง แต่ระหว่างทางกลับประมาท ไม่ระวังภัย ไม่ฟังคำเตือนของผู้มีประสบการณ์ จนสุดท้ายถูกโจรสลัดปล้นกลางทะเล สูญเสียทั้งชีวิตและทรัพย์สมบัติที่มี
ฉันใดก็ฉันนั้น คนที่ได้พบคำสอนของพระพุทธเจ้าแล้วแต่ไม่รับฟัง ไม่สนใจ ไม่ปฏิบัติ ย่อมเหมือนคนที่มีทรัพย์อยู่ในมือแต่ไม่รู้จักใช้ กลับปล่อยให้โอกาสหลุดลอยไปในขณะที่ตนเองยังมีชีวิตอยู่ สุดท้ายเมื่อพลาดแล้วก็ไม่สามารถเรียกคืนสิ่งที่เสียไปได้อีก
คำสอนของพระพุทธเจ้าเป็นสิ่งที่ทรงคุณค่ายิ่ง ผู้ใดเล็งเห็นคุณค่าของคำสอบของพระพุทธเจ้า ก็เหมือนผู้มีเข็มทิศนำทางในท่ามกลางมหาสมุทรอันกว้างใหญ่ และย่อมนำตนไปสู่จุดหมายปลายทางแห่งสันติสุขได้
เพราะฉะนั้น เราทั้งหลายเมื่อได้เกิดมาเป็นมนุษย์ ได้มีโอกาสฟังธรรม ได้พบคำสอนของพระพระพุทธเจ้าแล้ว พึงเร่งศึกษาและปฏิบัติธรรมตามแนวทางที่พระองค์แนะนำไว้ อย่าประมาท อย่าผัดวันประกันพรุ่ง มิฉะนั้น จะพลาดจากประโยชน์ทั้งในโลกนี้และโลกหน้า และประโยชน์สูงสุดคือพระนิพพาน
ผู้ที่เชื่อฟังผู้รู้ ย่อมได้รับประโยชน์อย่างแท้จริง ทั้งในการดำรงชีวิตประจำวัน มีจิตใจที่สงบเย็น มีปัญญาในการดำเนินชีวิต และยังวางรากฐานแห่งการพ้นทุกข์ในอนาคตได้อย่างมั่นคง ดังนั้น อย่าเป็นผู้ที่เดินหนีจากแสงสว่าง แต่จงเป็นผู้ที่เดินตามรอยของผู้รู้ ด้วยความเคารพและศรัทธาที่มั่นคงเถิด.