คนเขลา มีกำลัง หาทรัพย์อย่างผลุนผลัน ไม่ดี นายนิรยบาลย่อมฉุดคนโง่มีปัญญาทราม ผู้คร่ำครวญอยู่นั้นไปสู่นรกอันร้ายกาจ

น สาธุ พลวา พาโล     สาหสํ วินฺทเต ธนํ
กนฺทนฺตเมตํ ทุมฺเมธํ     กฑฺฒนฺติ นิรยํ ภุสํ.

[คำอ่าน]

นะ, สา-ทุ, พะ-ละ-วา, พา-โล…..สา-หะ-สัง, วิน-ทะ-เต, ทะ-นัง
กัน-ทัน-ตะ-เม-ตัง, ทุม-เม-ทัง…..กัด-ทัน-ติ, นิ-ระ-ยัง, พุ-สัง

[คำแปล]

“คนเขลา มีกำลัง หาทรัพย์อย่างผลุนผลัน ไม่ดี นายนิรยบาลย่อมฉุดคนโง่มีปัญญาทราม ผู้คร่ำครวญอยู่นั้นไปสู่นรกอันร้ายกาจ.”

(มโหสถโพธิสตฺต) ขุ.ชา.วีส. 27/425.

คนเขลา หรือคนที่มีปัญญาน้อย มักทำสิ่งต่าง ๆ อย่างรวดเร็วและไม่ระมัดระวัง การหาทรัพย์สินหรือความมั่งคั่งโดยไม่ได้คิดอย่างรอบคอบอาจนำไปสู่ผลเสียที่ตามมาในระยะยาว การทำสิ่งใดด้วยความผลุนผลันมักทำให้เกิดความผิดพลาด และอาจก่อให้เกิดปัญหาต่าง ๆ ในชีวิต

การทำสิ่งต่าง ๆ อย่างรวดเร็วโดยไม่พิจารณาผลที่ตามมา อาจทำให้เราพลาดโอกาสในการเห็นภาพรวมของสถานการณ์นั้น ๆ การทำงานอย่างเร่งรีบอาจทำให้พลาดรายละเอียดสำคัญและก่อให้เกิดความผิดพลาดที่อาจส่งผลกระทบต่อความสำเร็จของงานนั้น

นอกจากนี้ การหาทรัพย์สินหรือความมั่งคั่งอย่างเร่งรีบอาจนำไปสู่การกระทำที่ไม่ถูกต้องหรือผิดจรรยาบรรณ การทำสิ่งผิดอาจทำให้เราต้องเผชิญกับผลกระทบทางกฎหมายหรือผลกระทบทางสังคมที่ไม่ดี การกระทำที่ไม่ถูกต้องและไม่มีความรอบคอบอาจนำไปสู่ผลกระทบที่รุนแรงกว่าในทางโลก เมื่อเราทำสิ่งที่ไม่ดี เราต้องเผชิญกับผลกรรมที่ร้ายแรง

คนทั้งหลายมักแสวงหาทรัพย์สินด้วยความเร่งรีบ เพราะทรัพย์สินเป็นสิ่งจำเป็นอย่างยิ่งต่อการดำรงชีวิต ดังนั้น เมื่อมีหนทางที่จะได้ทรัพย์สินมา คนส่วนใหญ่ย่อมไม่ลังเลที่จะกระทำกรรมอันเป็นเหตุให้ได้ทรัพย์สินนั้นมา แต่หากไม่พิจารณาให้รอบคอบ การกระทำนั้นอาจเป็นการกระทำที่ผิดศีลธรรมก็ได้ เมื่อบุคคลกระทำกรรมที่ผิดศีลธรรม ย่อมเป็นที่แน่นอนว่ากรรมนั้นจะส่งกระทบที่เป็นทุกข์เป็นโทษให้ทั้งในโลกนี้และโลกหน้า เมื่อทำบ่อยเข้าและมากเข้า กรรมนั้นจะส่งผลให้เขาต้องไปสู่นรกในเวลาที่ตายจากโลกนี้ไป ดังนั้น ไม่ว่าจะกระทำกรรมใด ๆ เพื่อสิ่งใด ต้องพิจารณาให้รอบคอบว่ากรรมนั้น ๆ เป็นบาปหรือเป็นบุญ แล้วงดเว้นกรรมอันเป็นบาปเสีย กระทำแต่กรรมที่เป็นบุญ จะได้ไม่ต้องไปสู่นรกเมื่อตายไป.