คนเขลาย่อมซูบซีด เพราะคำนึงถึงสิ่งที่ยังไม่มาถึง เพราะเศร้าโศกถึงสิ่งที่ล่วงไปแล้ว เหมือนต้นอ้อสดที่ถูกตัด
อนาคตปฺปชปฺปาย อตีตสฺสานุโสจนา
เอเตน พาลา สุสฺสนฺติ นโฬว หริโต ลุโต.
[คำอ่าน]
อะ-นา-คะ-ตับ-ปะ-ชับ-ปา-ยะ อะ-ตี-ตัด-สา-นุ-โส-จะ-นา
เอ-เต-นะ, พา-ลา, สุด-สัน-ติ นะ-โล-วะ, หะ-ริ-โต, ลุ-โต
[คำแปล]
“คนเขลาย่อมซูบซีด เพราะคำนึงถึงสิ่งที่ยังไม่มาถึง เพราะเศร้าโศกถึงสิ่งที่ล่วงไปแล้ว เหมือนต้นอ้อสดที่ถูกตัด.”
(พุทฺธ) สํ.ส. 15/7.
สุภาษิตนี้เป็นการเปรียบเทียบสภาพของคนที่จมอยู่ในความคิดฟุ้งซ่านกับต้นอ้อสดซึ่งถูกตัดจนเหี่ยวเฉาและไร้ชีวิตชีวา คนเขลาในที่นี้หมายถึงผู้ที่ไม่มีความสามารถในการควบคุมจิตใจของตนเอง หรือขาดสติในการเผชิญกับชีวิต ทำให้จิตใจของพวกเขาเต็มไปด้วยความกังวลและความเศร้า
คนเขลามักจะคำนึงถึงสิ่งที่ยังมาไม่ถึง หรือสิ่งที่อาจเกิดขึ้นในอนาคต ซึ่งเป็นสิ่งที่ไม่สามารถควบคุมได้ ความกังวลเช่นนี้ทำให้จิตใจของพวกเขาอ่อนแอ เหมือนกับต้นอ้อที่สดในตอนแรก แต่เมื่อถูกตัดมันก็จะซูบซีดลง ความคิดถึงสิ่งที่ยังมาไม่ถึงจึงเป็นเหมือนการตัดตัวเองออกจากพลังที่ทำให้ชีวิตสดชื่น ทำให้พวกเขาไม่สามารถมีความสุขหรือความพึงพอใจในชีวิตได้
นอกจากความกังวลถึงอนาคต คนเขลายังมักจะจมอยู่ในความเศร้าโศกกับสิ่งที่ผ่านไปแล้ว พวกเขาอาจเสียใจหรือคิดถึงสิ่งที่สูญเสียไปจนไม่สามารถปล่อยวางได้ การยึดติดกับอดีตในลักษณะนี้เหมือนการที่ต้นอ้อถูกตัดออกจากราก ซึ่งทำให้มันไม่สามารถเติบโตและไม่สามารถคงความสดต่อไปได้ ความเศร้าโศกและการจมอยู่กับสิ่งที่ผ่านไปแล้วทำให้พวกเขาไม่สามารถก้าวไปข้างหน้า และสูญเสียโอกาสที่จะพบกับความสุขหรือสิ่งดีๆ ในชีวิต
การเปรียบเทียบนี้ชี้ให้เห็นถึงความสำคัญของการมีสติและการฝึกฝนจิตใจให้เข้มแข็ง คนที่มีสติจะไม่จมอยู่กับอดีตหรือกังวลกับอนาคตเกินไป พวกเขาจะมีความสามารถในการอยู่กับปัจจุบันขณะ ซึ่งเป็นสิ่งที่สามารถควบคุมได้ การมีสติอยู่กับปัจจุบันทำให้พวกเขาสามารถใช้ชีวิตได้อย่างเต็มที่และมีความสุขมากขึ้น
อีกหนึ่งข้อคิดที่ได้รับจากสุภาษิตนี้คือ ความไม่แน่นอนของชีวิตและการยอมรับว่ามีสิ่งที่เราไม่สามารถควบคุมได้ การยึดติดกับสิ่งที่ไม่สามารถเปลี่ยนแปลงได้หรือสิ่งที่ยังไม่เกิดขึ้นจะทำให้เราตกอยู่ในวงจรของความทุกข์และความสิ้นหวัง การเรียนรู้ที่จะปล่อยวางและยอมรับสิ่งที่เกิดขึ้นแล้วจะช่วยให้เราสามารถก้าวต่อไปได้อย่างมั่นคง
ดังนั้น เพื่อไม่ให้ตกเป็นคนเขลาที่ซูบซีดเศร้าหมอง เราจำเป็นต้องพัฒนาสติและปัญญาในการเผชิญกับชีวิต เราต้องเรียนรู้ที่จะอยู่กับปัจจุบันอย่างมีสติ ปล่อยวางความกังวลเกี่ยวกับอนาคตและความเศร้าเกี่ยวกับอดีต เพื่อที่เราจะสามารถใช้ชีวิตได้อย่างเต็มที่ มีพลังและความสุขในทุกๆ วัน.