ผู้ใดมักโกรธ ผูกโกรธไว้ ลบหลู่เขาด้วยความชั่ว มีความเห็นวิบัติ มีมายาพึงรู้ว่าคนนั้นเป็นคนเลว
โกธโน อุปนาหี จ ปาปมกฺขี จ โย นโร
วิปนฺนทิฏฺฐิ มายาวี ตํ ชญฺญา วสโล อิติ.
[คำอ่าน]
โก-ทะ-โน, อุ-ปะ-นา-หี, จะ ปา-ปะ-มัก-ขี, จะ, โย, นะ-โร
วิ-ปัน-นะ-ทิด-ถิ, มา-ยา-วี ตัง, ชัน-ยา, วะ-สะ-โล, อิ-ติ
[คำแปล]
“ผู้ใดมักโกรธ ผูกโกรธไว้ ลบหลู่เขาด้วยความชั่ว มีความเห็นวิบัติ มีมายาพึงรู้ว่าคนนั้นเป็นคนเลว.”
(พุทฺธ) ขุ.สุ. 25/349.
“ผู้มักโกรธ” หมายถึงบุคคลที่มีแนวโน้มจะโกรธง่ายและบ่อยครั้ง เมื่อเกิดเหตุการณ์หรือสถานการณ์ที่ไม่พึงพอใจ คนที่มักโกรธมักจะตอบสนองด้วยอารมณ์โกรธก่อนที่จะมีการพิจารณาอย่างมีสติและรอบคอบ การโกรธบ่อยครั้งอาจนำไปสู่ความเครียดและความขัดแย้งในชีวิตประจำวัน รวมถึงสร้างผลกระทบต่อความสัมพันธ์กับผู้อื่น
“ผูกโกรธไว้” หมายถึงบุคคลที่มักมีความโกรธหรือความไม่พอใจที่ยังคงอยู่ในใจเป็นเวลานาน ไม่ยอมปล่อยวางหรือให้อภัยคนที่ทำให้เกิดความเจ็บช้ำน้ำใจ คนที่ผูกโกรธไว้มักจะจองเวรจองกรรมหรือมีความอาฆาตพยาบาทต่อผู้อื่นอย่างต่อเนื่อง ซึ่งส่งผลให้จิตใจของตนเองถูกพันธนาการด้วยความทุกข์และความเครียด การไม่ปล่อยวางความโกรธเหล่านี้อาจทำให้ชีวิตไม่มีความสงบสุข และส่งผลเสียต่อสุขภาพจิต
“ลบหลู่เขาด้วยความชั่ว” หมายถึงการกระทำหรือคำพูดที่มุ่งร้ายหรือทำให้ผู้อื่นเสื่อมเสียชื่อเสียงหรือลดคุณค่า โดยมีเจตนาทำให้ผู้อื่นรู้สึกเจ็บปวดหรือด้อยค่า การลบหลู่ด้วยความชั่วนั้นมักมาจากความอิจฉาริษยา ความโกรธ หรือความเกลียดชัง ซึ่งไม่เพียงแต่ทำร้ายผู้อื่น แต่ยังสะท้อนถึงความไม่ดีในจิตใจของผู้ที่กระทำด้วย การกระทำเช่นนี้เป็นการสร้างกรรมที่ไม่ดีซึ่งจะย้อนกลับมาส่งผลเสียต่อผู้กระทำเองในระยะยาว
“มีความเห็นวิบัติ” หมายถึงการมีทัศนคติหรือความเชื่อที่ผิดพลาดหรือเบี่ยงเบนจากความถูกต้องตามหลักธรรม ความเห็นวิบัติมักเกิดจากความเข้าใจที่ผิดหรือการยึดมั่นในสิ่งที่ไม่ถูกต้อง ทำให้มองเห็นสิ่งต่าง ๆ อย่างผิดเพี้ยนและนำไปสู่การตัดสินใจหรือการกระทำที่เป็นโทษต่อตนเองและผู้อื่น การมีความเห็นวิบัติจึงเป็นอุปสรรคต่อการพัฒนาตนเองทั้งในทางโลกและทางธรรม ทำให้ไม่สามารถเข้าถึงความสงบสุขและความดีงามที่แท้จริงได้
“มีมายา” หมายถึงการมีลักษณะหรือพฤติกรรมที่หลอกลวง ปกปิดความจริง หรือแสดงออกในลักษณะที่ไม่ตรงกับความเป็นจริง บุคคลที่ “มีมายา” มักใช้คำพูดหรือการกระทำเพื่อสร้างภาพลวงตาหรือหลอกให้ผู้อื่นเข้าใจผิด ซึ่งอาจเกิดจากความต้องการซ่อนความตั้งใจที่แท้จริงหรือเพื่อผลประโยชน์ส่วนตน การมีมายาทำให้เกิดความไม่ซื่อตรงและความไม่จริงใจ ซึ่งอาจนำไปสู่ความเข้าใจผิด ความขัดแย้ง และการสูญเสียความไว้วางใจจากผู้อื่น
บุคคลที่มีลักษณะดังกล่าวข้างต้น ไม่ว่าจะเป็นความมักโกรธ การผูกโกรธไว้ ลบหลู่เขาด้วยความชั่ว มีความเห็นวิบัติ หรือมีมายา ล้วนสะท้อนถึงจิตใจที่ไม่บริสุทธิ์และความประพฤติที่ไม่ดี การกระทำเหล่านี้แสดงถึงการขาดความเมตตา ความซื่อตรง และความเคารพต่อผู้อื่น บุคคลที่มีลักษณะเช่นนี้จัดว่าเป็นคนเลว เพราะพฤติกรรมดังกล่าวทำลายความสงบสุขในชีวิตตนเองและผู้อื่น อีกทั้งยังสร้างกรรมที่ไม่ดีสะสมไว้ การคบหากับคนที่มีลักษณะเช่นนี้จึงไม่เป็นสิ่งที่สมควร เพราะอาจนำไปสู่ความทุกข์ ความขัดแย้ง และการเสื่อมเสียในด้านต่าง ๆ ของชีวิต.