บุคคลรู้แจ้งธรรมที่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงแสดงแล้วจากผู้ใด พึงนอบน้อมผู้นั้นโดยเคารพ เหมือนพราหมณ์นับถือการบูชาไฟ ฉะนั้น
ยมฺหา ธมฺมํ วิชาเนยฺย สมฺมาสมฺพุทฺธเทสิตํ
สกฺกจฺจํ นํ นมสฺเสยฺย อคฺคิหุตฺตํว พฺราหฺมโณ.
[คำอ่าน]
ยำ-หา, ทำ-มัง, วิ-ชา-ไน-ยะ สำ-มา-สำ-พุด-ทะ-เท-สิ-ตัง
สัก-กัด-จัง, นัง, นะ-มัด-ไส-ยะ อัก-คิ-หุด-ตัง-วะ, พราม-มะ-โน
[คำแปล]
“บุคคลรู้แจ้งธรรมที่พระสัมมาสัมพุทธเจ้าทรงแสดงแล้วจากผู้ใด พึงนอบน้อมผู้นั้นโดยเคารพ เหมือนพราหมณ์นับถือการบูชาไฟ ฉะนั้น.”
(พุทฺธ) ขุ.ธ. 25/68.
บุคคลใดที่ได้มีโอกาสศึกษาธรรมะของพระพุทธเจ้าจากผู้ใด จนสามารถเข้าใจและรู้แจ้งในหลักธรรมคำสอนนั้น ย่อมควรนอบน้อมต่อผู้นั้นด้วยความเคารพอย่างแท้จริง เพราะผู้ที่ถ่ายทอดธรรมะให้เรานั้น เปรียบเสมือนผู้นำทางจากความมืดสู่แสงสว่าง จากความหลงผิดไปสู่ปัญญาอันบริสุทธิ์
ธรรมะของพระพุทธเจ้าเป็นสิ่งประเสริฐสูงสุด เพราะเป็นหลักคำสอนที่สามารถดับทุกข์ในใจได้อย่างแท้จริง และนำทางไปสู่ความสงบเย็นคือพระนิพพาน ผู้ใดที่ช่วยให้เรารู้แจ้งธรรมะได้ ผู้นั้นย่อมมีพระคุณยิ่ง เพราะได้มอบสิ่งที่ไม่มีสิ่งใดในโลกเปรียบเทียบได้
ในทางพระพุทธศาสนา ผู้ให้ธรรมะชื่อว่าเป็นผู้ให้สิ่งที่ประเสริฐที่สุด การให้ทรัพย์สินเงินทองหรือของมีค่าอื่น ๆ ยังเทียบไม่ได้กับการให้ธรรมะ เพราะของภายนอกเหล่านั้นมีวันหมดไป แต่ธรรมะนั้นเมื่อเข้าใจแล้วจะติดตัวและเป็นแสงนำทางไปตลอดชีวิต
ผู้ที่ถ่ายทอดธรรมะ ไม่ว่าจะเป็นครูบาอาจารย์ พระภิกษุ หรือใครก็ตาม ย่อมควรได้รับความเคารพจากศิษย์หรือผู้ที่ได้รับประโยชน์จากธรรมะนั้น เพราะหากไม่มีท่านเหล่านั้น เราก็อาจไม่มีโอกาสเข้าใจคำสอนอันลึกซึ้งของพระพุทธเจ้าได้เลย
การนอบน้อมต่อผู้ให้ธรรมะ มิใช่เพียงเป็นการแสดงความเคารพภายนอก แต่เป็นการยอมรับด้วยใจว่า ธรรมะที่ได้รับนั้นมีค่า มีผลต่อชีวิตของเราอย่างลึกซึ้ง การเคารพจึงเป็นไปด้วยความจริงใจ ไม่ใช่เพียงเพราะตำแหน่งหรือสถานะของผู้สอน
เมื่อเรามีความเคารพต่อผู้ให้ธรรมะ เราจะมีความตั้งใจในการเรียนรู้มากขึ้น เปิดใจรับฟังมากขึ้น และพร้อมปฏิบัติตามด้วยความศรัทธาอย่างมั่นคง ซึ่งย่อมทำให้การเข้าถึงธรรมะเป็นไปได้เร็วขึ้นและลึกซึ้งขึ้น
เป็นอันสรุปว่า บุคคลใดที่ได้รู้แจ้งธรรมะของพระพุทธเจ้าจากผู้ใด พึงนอบน้อมต่อผู้นั้นด้วยความเคารพด้วยใจจริง เพราะการรู้ธรรมะไม่ใช่เพียงเพราะความสามารถของตนเองเท่านั้น แต่ยังเป็นผลแห่งความเมตตาและเสียสละของผู้ถ่ายทอด ซึ่งเราควรรำลึกและแสดงออกถึงความเคารพอย่างสุดหัวใจ.