ภัยของสัตว์ผู้เกิดมาแล้ว ย่อมมีเพราะต้องตายแน่นอน เหมือนภัยของผลไม้สุก ย่อมมีเพราะต้องหล่นในเวลาเช้า ฉะนั้น

ผลานมิว ปกฺกานํ     ปาโต ปตนโต ภยํ
เอวํ ชาตาน มจฺจานํ     นิจฺจํ มรณโต ภยํ.

[คำอ่าน]

ผะ-ลา-นะ-มิ-วะ, ปัก-กา-นัง…..ปา-โต, ปะ-ตะ-นะ-โต, พะ-ยัง
เอ-วัง, ชา-ตา-นะ, มัด-จา-นัง…..นิด-จัง, มะ-ระ-นะ-โต, พะ-ยัง

[คำแปล]

“ภัยของสัตว์ผู้เกิดมาแล้ว ย่อมมีเพราะต้องตายแน่นอน เหมือนภัยของผลไม้สุก ย่อมมีเพราะต้องหล่นในเวลาเช้า ฉะนั้น.”

(พุทฺธ) ขุ.สุ. 25/448, ขุ.มหา, 29/145.

ผลไม้เริ่มต้นจากการเป็นดอก และเจริญเติบโตขึ้นตามลำดับจนกลายเป็นผลอ่อน แล้วก็กลายเป็นผลแก่และสุกงอมในที่สุด สุดท้ายเมื่อผลไม้นั้นสุกงอมเต็มที่แล้วก็จะร่วงหล่นลงสู่พื้นดินอย่างหลีกเลี่ยงไม่ได้ กลายเป็นอาหารของสัตว์ที่หากินตามพื้น หรือรอวันที่ได้น้ำได้ฝนแล้วงอกขึ้นมาเป็นต้นไม้ต้นใหม่ นี่คือธรรมชาติของผลไม้

คนและสัตว์ทั้งหลายเริ่มต้นจากการเกิด เมื่อเกิดขึ้นมาแล้วก็ถูกชราเข้าครอบงำ ร่างกายแก่ขึ้นเรื่อย ๆ จากภาวะของเด็กอ่อนก็เติบโตขึ้นตามลำดับ เป็นวัยรุ่น วัยกลางคน แล้วก็เข้าสู่วัยชราตามลำดับ สุดท้ายเมื่อร่างกายแก่หง่อมเต็มที่แล้วก็ต้องเข้าสู่มรณะคือความตายเป็นที่สุด นี่คือวงจรชีวิตของคนและสัตว์ทุกตัวตน

จะเห็นได้ว่าชีวิตของคนเราทั้งหลายนั้นก็เปรียบเหมือนกับผลไม้ที่เมื่อสุกงอมเต็มที่แล้วก็ต้องร่วงลงสู่พื้นดิน โดยที่ผลไม้นั้นจะบังคับตัวเองไม่ให้สุกเพื่อที่จะไม่ต้องร่วงหล่นลงสู่พื้นก็ไม่สามารถทำได้

คนทั้งหลายก็เหมือนกัน เมื่อเกิดขึ้นมาแล้วถ้าไม่ตายเสียในระหว่างก็ย่อมไม่สามารถหนีพ้นความแก่ชราไปได้ ใครคนใดคนหนึ่งจะบังคับไม่ให้ตนเองแก่เพื่อที่จะไม่ต้องตายนั้นก็ไม่สามารถทำได้ ถึงแม้ว่าเทคโนโลยีทางการแพทย์จะเจริญก้าวหน้าจนสามารถทำให้คนแก่แลดูหน้าอ่อนกว่าวัยได้ก็ตาม แต่นั่นเป็นเพียงการทำรูปลักษณ์ภายนอกให้ดูเป็นหนุ่มสาวขึ้นคือดูเหมือนไม่แก่หรือแก่น้อยลงเท่านั้น แต่ในความเป็นจริงสภาพร่างกายย่อมแก่ชราไปตามสภาวะของธรรมชาติ สิ่งนี่ไม่อาจปฏิเสธได้ และสุดท้ายก็เข้าถึงความตายในที่สุด เพราะความตายนั้นเป็นของแน่นอนสำหรับทุกชีวิต

เมื่อเรามาตระหนักถึงความตายว่าเป็นสิ่งที่แน่นอนของชีวิตแล้ว พึงใช้ชีวิตให้คุ้มค่าที่สุดและเกิดประโยชน์ที่สุด ด้วยการหมั่นสร้างคุณงามความดีให้ได้มากที่สุด สร้างบุญสร้างกุศล ทำประโยชน์ให้เกิดขึ้นแก่ตนเองและสังคมให้ได้มากที่สุดเท่าที่จะเป็นไปได้ จึงจะเรียกได้ว่าเกิดมาแล้วไม่สูญเปล่า.