อริยมรรคย่อมบริสุทธิ์ เพราะขับไล่ความหลับ ความเกียจคร้าน ความบิดขี้เกียจ ความไม่ยินดี และความเมาอาหารนั้นได้ด้วยความเพียร
นิทฺทํ ตนฺทึ วิชิมฺหิตํ อรตึ ภตฺตสมฺมทํ
วิริเยน นํ ปณาเมตฺวา อริยมคฺโค วิสุชฺฌติ.
[คำอ่าน]
นิด-ทัง, ตัน-ทิง, วิ-ชิม-หิ-ตัง…..อะ-ระ-ติง, พัด-ตะ-สำ-มะ-ทัง
วิ-ริ-เย-นะ, นัง, ปะ-นา-เมด-ตะ-วา…..อะ-ริ-ยะ-มัก-โค, วิ-สุด-ชะ-ติ
[คำแปล]
“อริยมรรคย่อมบริสุทธิ์ เพราะขับไล่ความหลับ ความเกียจคร้าน ความบิดขี้เกียจ ความไม่ยินดี และความเมาอาหารนั้นได้ด้วยความเพียร.”
(พุทฺธ) สํ.ส. 15/10.
ความหลับ ความเกียจคร้าน ความบิดขี้เกียจ ความไม่ยินดี และความเมาอาหาร เหล่านี้ล้วนเป็นอุปสรรคต่อการปฏิบัติธรรมและการดำเนินชีวิตที่ดีในทางพุทธศาสนา แต่สิ่งเหล่านี้สามารถถูกกำจัดออกไปได้ด้วยความเพียร ความเพียรหมายถึงความตั้งใจ ความมุ่งมั่นในการกระทำสิ่งที่เป็นประโยชน์ต่อจิตใจและร่างกาย เมื่อเรามีความเพียรในการปฏิบัติตามหลักธรรมคำสอน เราจะสามารถขจัดสิ่งเหล่านี้ออกไปจากชีวิตได้
ความหลับ ในทางธรรมไม่ได้หมายถึงการหลับในทางกาย แต่หมายถึงการขาดสติ ขาดความรู้สึกตัว หรือการหลงลืมตนในทางจิตใจ ความหลับนี้ทำให้จิตใจขาดการตื่นตัวและทำให้เราพลาดโอกาสในการปฏิบัติธรรมได้ แต่เมื่อเรามีความเพียรในการฝึกจิตให้มีสติอยู่เสมอ ความหลับในทางจิตใจนี้ก็จะค่อย ๆ หมดไป ทำให้จิตใจตื่นตัวและมีความบริสุทธิ์มากขึ้น
ความเกียจคร้าน เป็นอีกหนึ่งอุปสรรคที่มักจะเกิดขึ้นกับคนทั่วไป ความเกียจคร้านเป็นภาวะที่จิตใจขาดแรงจูงใจในการทำความดีหรือปฏิบัติธรรม การมีความเพียรเป็นสิ่งสำคัญที่จะช่วยให้เราขจัดความเกียจคร้านนี้ได้ ความเพียรจะทำให้เรามีความกระตือรือร้นในการทำสิ่งที่เป็นประโยชน์และปฏิบัติตามหลักธรรมคำสอนอย่างต่อเนื่อง
ความบิดขี้เกียจ เป็นลักษณะของการไม่เต็มใจหรือการหลีกเลี่ยงที่จะทำสิ่งที่รู้ว่าเป็นประโยชน์ ความบิดขี้เกียจทำให้เราพลาดโอกาสในการพัฒนาตนเองและการสร้างประโยชน์หลาย ๆ อย่าง หรือการปฏิบัติธรรม แต่เมื่อเรามีความเพียร ความบิดขี้เกียจนี้ก็จะถูกขจัดออกไป ทำให้เรามีจิตใจที่มุ่งมั่นและตั้งใจมากขึ้น
ความไม่ยินดี เป็นภาวะที่จิตใจขาดความยินดีหรือความสุขในการทำสิ่งต่าง ๆ ไม่ว่าจะเป็นการปฏิบัติธรรม หรือการทำกิจกรรมในชีวิตประจำวัน ความไม่ยินดีนี้ทำให้ชีวิตขาดความกระตือรือร้น แต่เมื่อเรามีความเพียรในการสร้างสติและปัญญา ความไม่ยินดีนี้ก็จะถูกขจัดออกไป ทำให้จิตใจเต็มไปด้วยความยินดีและความสุขในการดำเนินชีวิต
ความเมาอาหาร เป็นการที่จิตใจติดยึดกับเรื่องของการบริโภคเกินควร ทำให้เราให้ความสำคัญกับอาหารหรือความอยากได้มากกว่าการปฏิบัติธรรม แต่เมื่อเรามีความเพียรในการฝึกจิตให้ไม่ยึดติดกับความอยาก ความเมาอาหารนี้ก็จะหมดไป ทำให้จิตใจสงบและไม่ถูกควบคุมด้วยความต้องการทางกาย
เมื่อกำจัดสิ่งเหล่านี้ได้แล้ว อริยมรรคย่อมบริสุทธิ์ การที่จิตใจปราศจากอุปสรรคต่าง ๆ เหล่านี้ จะทำให้อริยมรรคหรือเส้นทางแห่งการปฏิบัติธรรมมีความบริสุทธิ์และสมบูรณ์ การเดินทางไปสู่การพ้นทุกข์และการบรรลุธรรมจะเป็นไปได้อย่างราบรื่นและมีประสิทธิภาพมากขึ้น อริยมรรคที่บริสุทธิ์นี้จะนำพาเราไปสู่ความหลุดพ้นจากทุกข์และความสุขที่แท้จริงในชีวิต.