ผู้ไม่สำคัญความหนาวและความร้อนให้ยิ่งไปกว่าหญ้า ทำกิจของบุรุษ ย่อมไม่เสื่อมจากความสุข

โย จ สีตญฺจ อุณฺหญฺจ     ติณา ภิยฺโย น มญฺญติ
กรํ ปุริสกิจฺจานิ     โส สุขา น วิหายติ.

[คำอ่าน]

โย, จะ, สี-ตัน-จะ, อุน-หัน-จะ…..ติ-นา, พิย-โย, นะ, มัน-ยะ-ติ
กะ-รัง, ปุ-ริ-สะ-กิด-จา-นิ…..โส, สุ-ขา, นะ, วิ-หา-ยะ-ติ

[คำแปล]

“ผู้ไม่สำคัญความหนาวและความร้อนให้ยิ่งไปกว่าหญ้า ทำกิจของบุรุษ ย่อมไม่เสื่อมจากความสุข.”

(พุทฺธ) ที.ปาฏิ. 11/199.

สุภาษิตนี้สะท้อนถึงความมุ่งมั่นในการดำเนินชีวิตอย่างมีเพียรพยายามไม่ย่อท้อ โดยใช้การเปรียบเปรยให้เห็นภาพว่า ผู้ที่ไม่สนใจความหนาวและความร้อนนั้น มีความเข้มแข็งเช่นเดียวกับหญ้า ที่สามารถเติบโตและอยู่รอดได้ในสภาพแวดล้อมที่เปลี่ยนแปลงตลอดเวลา

หญ้าเป็นพืชที่เติบโตได้ในทุกสถานการณ์ ไม่ว่าจะเป็นอากาศร้อนหรือหนาว มันไม่เคยแสดงความอ่อนแอหรือยอมแพ้ต่อสภาพแวดล้อม ผู้ที่มีจิตใจเข้มแข็งและไม่ย่อท้อต่อความลำบากยากเย็นในชีวิต ย่อมเป็นบุคคลที่สามารถฝ่าฟันอุปสรรคและดำเนินชีวิตอย่างมีเกียรติและศักดิ์ศรี เช่นเดียวกับหญ้าที่ไม่เคยหวั่นไหวต่อความหนาวและความร้อน

การทำกิจของบุรุษในที่นี้ หมายถึง การปฏิบัติหน้าที่และความรับผิดชอบในฐานะมนุษย์ ไม่ว่าจะเป็นการทำงาน การดูแลครอบครัว หรือการทำสิ่งที่ถูกต้องตามหลักคุณธรรม การทำกิจนี้ไม่ควรถูกขัดขวางหรือหยุดยั้งด้วยอุปสรรคเล็กๆ น้อยๆ เช่น ความลำบากจากสภาพอากาศหรือความเหนื่อยล้า

ในชีวิตประจำวัน คนเรามักจะพบเจอกับสถานการณ์ที่ไม่สะดวกสบาย บางครั้งอาจรู้สึกเหนื่อยล้าหรือท้อแท้ แต่คนที่สามารถดำเนินชีวิตต่อไปได้โดยไม่ปล่อยให้ปัญหาเหล่านั้นมาขัดขวาง ย่อมเป็นคนที่มีจิตใจที่เข้มแข็งและมีความมั่นคงในกิจที่ต้องกระทำ

ความสุขในที่นี้ไม่ใช่เพียงความสุขจากความสำเร็จทางวัตถุ แต่เป็นความสุขที่เกิดจากความพึงพอใจในตัวเองและความมั่นใจว่าตนเองได้ทำสิ่งที่ถูกต้องและดีที่สุดแล้ว แม้จะต้องพบเจอกับความยากลำบากหรืออุปสรรคใดๆ ก็ยังคงมีความสุขในใจ เพราะได้ทำหน้าที่ของตนอย่างเต็มที่

ในสังคมที่เปลี่ยนแปลงและมีความท้าทายอยู่เสมอ การมีจิตใจที่แข็งแกร่งและไม่หวั่นไหวต่ออุปสรรค เป็นสิ่งที่สำคัญที่จะช่วยให้เราสามารถก้าวข้ามปัญหาและดำเนินชีวิตอย่างมีความสุขและความสำเร็จได้ เช่นเดียวกับหญ้าที่เติบโตได้ในทุกสถานการณ์ และไม่เคยถูกความหนาวและความร้อนทำให้เสื่อมจากการเจริญเติบโต.