พระพุทธเจ้าตรัสพระวาจาใด เป็นคำปลอดภัย เพื่อบรรลุพระนิพพาน และเพื่อทำที่สุดทุกข์ พระวาจานั้นแล เป็นสูงสุดแห่งวาจาทั้งหลาย
ยํ พุทฺโธ ภาสตี วาจํ เขมํ นิพฺพานปตฺติยา
ทุกฺขสฺสนฺตกิริยาย ส เว วาจานมุตฺตมา.
[คำอ่าน]
ยัง, พุด-โท, พา-สะ-ตี, วา-จัง…..เข-มัง, นิบ-พา-นะ-ปัด-ติ-ยา
ทุก-ขัด-สัน-ตะ-กิ-ริ-ยา-ยะ…..สะ, เว, วา-จา-นะ-มุด-ตะ-มา
[คำแปล]
“พระพุทธเจ้าตรัสพระวาจาใด เป็นคำปลอดภัย เพื่อบรรลุพระนิพพาน และเพื่อทำที่สุดทุกข์ พระวาจานั้นแล เป็นวาจาสูงสุดแห่งวาจาทั้งหลาย.”
(วงฺคีสเถร) ขุ.เถร. 26/434.
พระพุทธเจ้าเป็นผู้ที่ค้นพบและสั่งสอนแนวทางการหลุดพ้นจากทุกข์ โดยเน้นการปฏิบัติและการพิจารณาเพื่อให้เกิดความเข้าใจในธรรมชาติของชีวิต พระวาจาหรือคำสอนที่พระพุทธเจ้าตรัสนั้นมีความหมายลึกซึ้งและทรงคุณค่ามหาศาล หนึ่งในพระวาจาที่ได้รับการยกย่องว่าเป็นคำสอนสูงสุดก็คือคำสอนเกี่ยวกับ “อริยสัจ 4” ซึ่งเป็นหัวใจของพระพุทธศาสนา
อริยสัจ 4 ประกอบด้วย ทุกข์, สมุทัย, นิโรธ, และมรรค เป็นการพิจารณาถึงความจริงของชีวิตอย่างละเอียด พระพุทธเจ้าได้ตรัสว่า ทุกข์เป็นสิ่งที่มีอยู่จริงในชีวิตของทุกคน ซึ่งหมายถึงความไม่สมบูรณ์ ความเจ็บปวด และความไม่พึงพอใจทั้งหลาย แต่การที่จะพ้นจากทุกข์นั้นก็สามารถทำได้หากเราเข้าใจถึงสาเหตุของทุกข์ ซึ่งก็คือ สมุทัย หรือ ตัณหา ความอยากได้อยากมีที่ไม่รู้จบ
นอกจากนี้ พระพุทธเจ้ายังสอนว่า การดับทุกข์หรือ นิโรธ นั้นเป็นไปได้ และวิธีการที่จะทำให้ถึงความดับทุกข์นั้นก็คือการปฏิบัติตาม มรรค 8 ซึ่งประกอบด้วยความเห็นชอบ ความคิดชอบ การพูดชอบ การทำงานชอบ ความพยายามชอบ ความระลึกชอบ และสมาธิชอบ การปฏิบัติตามมรรค 8 นี้จะนำไปสู่การบรรลุพระนิพพาน ซึ่งเป็นสภาวะที่หลุดพ้นจากทุกข์ทั้งปวง
การปฏิบัติตามคำสอนของพระพุทธเจ้าเหล่านี้ไม่เพียงแต่จะช่วยให้บุคคลมีความสุขในชีวิตประจำวันเท่านั้น แต่ยังเป็นการปูทางไปสู่ความหลุดพ้นขั้นสูงสุดคือการบรรลุพระนิพพาน ซึ่งเป็นสภาวะที่ไม่ต้องกลับมาเวียนว่ายตายเกิดอีกต่อไป
พระวาจาเหล่านี้จึงถือเป็นวาจาที่ปราศจากภัย เพราะเป็นการสอนให้เห็นถึงวิธีการหลุดพ้นจากความทุกข์ทั้งปวง ไม่มีความจำเป็นต้องหวาดกลัวต่อภัยใดๆ เมื่อเราได้เข้าใจและปฏิบัติตามคำสอนเหล่านี้ เพราะคำสอนเหล่านี้นำพาไปสู่ความสงบสุขและความหลุดพ้นอย่างแท้จริง
ดังนั้น พระวาจาของพระพุทธเจ้าจึงเป็นวาจาที่สูงสุดกว่าวาจาทั้งปวง เพราะเป็นคำสอนที่นำไปสู่เป้าหมายสูงสุดของชีวิตมนุษย์ นั่นคือการหลุดพ้นจากทุกข์และการบรรลุนิพพาน ซึ่งเป็นสภาวะที่ไม่มีทุกข์ ไม่มีความปรารถนา และไม่มีความยึดติดใดๆ อีกต่อไป.