นาญฺญํ นิสฺสาย ชีเวยฺย “ไม่ควรอาศัยผู้อื่นเป็นอยู่”

นาญฺญํ นิสฺสาย ชีเวยฺย.

[คำอ่าน : นาน-ยัง, นิด-สา-ยะ, ชี-ไว-ยะ]

“ไม่ควรอาศัยผู้อื่นเป็นอยู่”

(ขุ.อุ. ๒๕/๑๗๙)

ธรรมดาคนเราเกิดมาย่อมต้องพึ่งพาอาศัยกันเป็นธรรมดา คนอื่นอาศัยเราได้ เราอาศัยคนอื่นได้ เป็นเรื่องปกติ แต่ไม่มีใครที่จะสามารถอาศัยคนอื่นได้ตลอด ไม่มีใครที่จะให้เราอาศัยได้ตลอด สุดท้ายทุกคนต้องอาศัยตัวเองเป็นหลัก

ดังที่พระพุทธองค์ได้ตรัสไว้ว่า “ตนแลเป็นที่พึ่งแห่งตน คนอื่นใครเล่าจะเป็นที่พึ่งได้” คือไม่มีใครอื่นที่จะเป็นที่พึ่งให้เราได้ตลอดไป ตัวเราเองเท่านั้นที่จะเป็นที่พึ่งของตัวเราได้ตลอดกาลและตลอดไป

ดังนั้น เราควรทำในใจไว้เลยว่า ไม่ควรอาศัยคนอื่นเป็นอยู่ คือไม่ควรงอมืองอเท้ารอแต่จะอาศัยคนอื่น ตราบใดที่ยังมีลมหายใจ ควรขวนขวายทำทุกอย่างด้วยตนเอง สร้างเนื้อสร้างตัว สร้างฐานะด้วยตนเอง แล้วเราจะเป็นที่พึ่งให้ตัวเราเองได้

ถ้ามัวแต่รออาศัยคนอื่น เมื่อถึงคราวที่คนอื่นเขาไม่ต้องการช่วยเรา หรือเขาล้มหายตายจากไปแล้ว เราเองนี่แหละที่จะเป็นคนไร้ที่พึ่ง