นาญฺโญ อญฺญํ วิโสธเย “ผู้อื่นทำให้ผู้อื่นหมดจดไม่ได้เลย”

นาญฺโญ อญฺญํ วิโสธเย.

[คำอ่าน : นาน-โย, อัน-ยัง. วิ-โส-ทะ-เย]

“ผู้อื่นทำให้ผู้อื่นหมดจดไม่ได้เลย”

(ขุ.ธ. ๒๕/๓๗, ขุ.มหา. ๒๙/๓๗, ขุ.จู, ๓๐/๑๑๖)

ความบริสุทธิ์ หมายถึง ความหมดจดผ่องใสแห่งจิต การที่จะทำให้จิตบริสุทธิ์ได้นั้น ต้องกำจัดกิเลสตัณหาออกจากจิต ต้องกำจัดอกุศลออกจากจิตเสียก่อน จึงจะบริสุทธิ์ได้

เพราะกิเลสตัณหามันครอบงำจิตของเราอยู่เนืองนิตย์ จิตจึงไม่บริสุทธิ์ อยู่ในภาวะที่เศร้าหมอง ไม่ผ่องใส การที่จะทำให้จิตผ่องใสได้ ต้องกำจัดกิเลสให้หมดไป

การที่จะกำจัดกิเลสตัณหาให้หมดไปจากจิตใจได้นั้น เราต้องทำด้วยตัวของเราเอง เราต้องบำเพ็ญเอง คนอื่นไม่มีใครเลยที่จะสามารถชำระจิตของเราให้ใสสะอาดได้ และแม้แต่ตัวเราเองก็ไม่สามารถชำระจิตใจของคนอื่นให้ผ่องใสได้เช่นกัน

ต่างคนต้องชำระจิตใจของตนเองด้วยตัวเอง โดยอาศัยหลักธรรมคำสอนแห่งองค์สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้าเป็นเครื่องชำระจิต โดยการน้อมนำเอาหลักธรรมเหล่านั้นมาปฏิบัติอย่างเคร่งครัด ก็จะทำให้จิตของเราบริสุทธิ์ขึ้นได้โดยลำดับ