
สจฺเจ อตฺเถ จ ธมฺเม จ อหุ สนฺโต ปติฏฺฐิตา.
[คำอ่าน : สัด-เจ, อัด-เถ, จะ, ทำ-เม, จะ, อะ-หุ, สัน-โต, ปะ-ติด-ถิ-ตา]
“สัตบุรุษได้ตั้งมั่นในความสัตย์ที่เป็นอรรถและเป็นธรรม”
(สํ.ส. ๑๕/๒๗๘, ขุ.สุ. ๒๕/๔๑๒, ขุ.เถร. ๒๖/๔๓๔)
คำว่า “สัตบุรุษ” หมายถึง ผู้ที่มีอัธยาศัยคงที่ ไม่หวั่นไหวต่ออารมณ์ทั้งหลายที่มากระทบ ไม่ว่าจะเป็นอารมณ์ฝ่ายดีหรือฝ่ายชั่วก็ตาม
สัตบุรุษ ย่อมมีปกติดำรงตนอยู่ในคุณธรรมคือความสัตย์ เป็นคนจริงทั้งต่อตนเองและผู้อื่น ทั้งต่อหน้าและลับหลัง ไม่เป็นคนปลิ้นปล้อนตอแหลหรือเหลาะแหละหละหลวม
ดังนั้น จึงสามารถกล่าวได้ว่า สัจจะหรือความสัตย์นี้ เป็นคุณธรรมที่สำคัญมากสำหรับบัณฑิตชนคนดี คนที่ขาดความสัตย์เสียแล้ว จะได้ชื่อว่าเป็นบัณฑิตหรือสัตบุรุษได้นั้นย่อมไม่มี
จึงเป็นการจำเป็นอย่างยิ่งที่เราทั้งหลายจะยึดเอาคุณธรรมคือความสัตย์นี้เป็นคุณธรรมประจำตัวข้อหนึ่ง คือบำเพ็ญสัจจะให้เป็นปกติ จะได้ชื่อว่า เป็นสัตบุรุษ หรือ เป็นบัณฑิตชน
สารบัญ พุทธศาสนสุภาษิต
- อัตตวรรค หมวดตน
- อัปปมาทวรรค หมวดความไม่ประมาท
- กัมมวรรค หมวดกรรม
- กิเลสวรรค หมวดกิเลส
- โกธวรรค หมวดความโกรธ
- ขันติวรรค หมวดความอดทน
- จิตตวรรค หมวดจิต
- ชยวรรค หมวดความชนะ
- ทานวรรค หมวดทาน
- ทุกขวรรค หมวดทุกข์
- ธัมมวรรค หมวดธรรม
- ปกิณกวรรค หมวดเบ็ดเตล็ด
- ปัญญาวรรค หมวดปัญญา
- ปมาทวรรค หมวดความประมาท
- ปาปวรรค หมวดบาป
- ปุคคลวรรค หมวดบุคคล
- ปุญญวรรค หมวดบุญ
- มัจจุวรรค หมวดความตาย
- มิตตวรรค หมวดมิตร
- ยาจนาวรรค หมวดการขอ
- ราชวรรค หมวดพระราชา
- วาจาวรรค หมวดวาจา
- วิริยวรรค หมวดความเพียร
- เวรวรรค หมวดเวร
- สัจจวรรค หมวดความสัตย์
- สติวรรค หมวดสติ
- สัทธาวรรค หมวดศรัทธา
- สันตุฏฐิวรรค หมวดสันโดษ
- สมณวรรค หมวดสมณะ
- สามัคคีวรรค หมวดสามัคคี
- สีลวรรค หมวดศีล
- สุขวรรค หมวดความสุข
- เสวนาวรรค หมวดการคบหา