
อาสวะ 3 ประการ
อาสวะ คือ สภาวะอันหมักดองสันดาน สิ่งที่มอมเมาพื้นจิต กิเลสที่ไหลซึมซ่านไปย้อมใจเมื่อประสบอารมณ์ต่าง ๆ จัดเป็นกิเลสอย่างละเอียด ปกติจะไม่แสดงตัวออกมา ต่อเมื่อประสบกับอารมณ์ที่น่าใคร่น่าพอใจจึงจะแสดงตัวออกมา มี 3 ประการ คือ
1. กามาสวะ
กามาสวะ อาสวะคือกาม ได้แก่ กิเลสคือความใคร่ความปรารถนาที่นอนนิ่งอยู่ในสันดาน ไม่แสดงตัว ต่อเมื่อได้ประสบกับอารมณ์คือกามคุณห้า อันได้แก่ รูป เสียง กลิ่น รส โผฏฐัพพะ ที่น่าใคร่น่าพอใจ กามาสวะตัวนี้ก็จะแสดงตัวออกมา ไหลซึมไปย้อมใจให้เกิดความใคร่ความพอใจ ยินดี อยากได้มาครอบครอง
2. ภวาสวะ
ภวาสวะ อาสวะคือภพ ได้แก่ กิเลสคือความอยากมีอยากเป็น ในฐานะหรือภาวะอย่างใดอย่างหนึ่ง เช่น อยากเป็นดารา อยากเป็นนักร้อง อยากเป็นเศรษฐี อยากมีเงินทอง อยากมีรถหรู เป็นต้น
3. อวิชชาสวะ
อวิชชาสวะ อาสวะคืออวิชชา ได้แก่ กิเลสคือความไม่รู้สภาวะต่าง ๆ ตามความเป็นจริง หรือรู้แบบผิด ๆ เข้าใจแบบผิด ๆ เช่น ความเข้าใจว่าสรรพสิ่งเป็นของเที่ยงแท้แน่นอน เข้าใจว่าทุกสิ่งทุกอย่างมีตัวตนอยู่จริง แล้วเกิดความหลงผิด หลงยึดมั่นถือมั่นในสิ่งเหล่านั้น
อาสวะทั้ง 3 ประการนี้ มีอยู่ในสันดานของสัตว์โลกทั้งปวง และติดตามไปในทุกภพทุกชาติ ต่อเมื่อปฏิบัติกรรมฐานจนสามารถเข้าถึงพระนิพพานได้แล้วเท่านั้นจึงจะทำลายเสียได้ทั้งหมด
- รัตนะ 3 (พระรัตนตรัย)
- คุณของรัตนะ 3 (คุณของพระรัตนตรัย)
- อาการที่พระพุทธเจ้าทรงสั่งสอน 3 อย่าง
- โอวาทของพระพุทธเจ้า 3 ข้อ
- ทุจริต 3 ประการ
- สุจริต 3 ประการ
- สมาธิ 3 ประการ (หมวดที่ 1)
- สมาธิ 3 ประการ (หมวดที่ 2)
- พระโสดาบัน 3 ประเภท
- อกุศลมูล 3 ประการ
- กุศลมูล 3 ประการ
- สัปปุริสบัญญัติ 3 ประการ
- อปัณณกปฏิปทา 3 ประการ
- บุญกิริยาวัตถุ 3 ประการ
- สามัญญลักษณะ (ไตรลักษณ์) 3 ประการ
- อกุศลวิตก 3 ประการ
- กุศลวิตก 3 ประการ
- อัคคิ 3 ประการ
- อัคคิปาริจริยา 3 ประการ
- อัตถะ 3 ประการ (หมวดที่ 1)
- อัตถะ 3 ประการ (หมวดที่ 2)
- อธิปไตย 3 ประการ
- อนุตตริยะ 3 ประการ
- อภิสังขาร 3 ประการ
- อาสวะ 3 ประการ
- กรรม 3 ประการ
- ทวาร 3 ประการ
- ญาณ 3 ประการ (หมวดที่ 1)
- ญาณ 3 ประการ (หมวดที่ 2)
- ตัณหา 3 ประการ
- ทิฏฐิ 3 ประการ
- เทพ 3 ประเภท
- ธรรมนิยาม 3 ประการ
- นิมิต 3 ประการ
- ภาวนา 3 ประการ
- ปริญญา 3 ประการ
- ปหาน 3 ประการ
- ปาฏิหาริย์ 3 ประการ
- ปิฎก 3 ประการ (ไตรปิฎก)
- พุทธจริยา 3 ประการ
- ภพ 3 ประการ
- วัฏฏะ 3 ประการ
- วิชชา 3 ประการ
- โลก 3 ประการ (นัยที่ 1)
- โลก 3 ประการ (นัยที่ 2)
- โลก 3 ประการ (นัยที่ 3)
- วิโมกข์ 3 ประการ
- วิเวก 3 ประการ
- สังขตลักษณะ 3 ประการ
- อสังขตลักษณะ 3 ประการ
- สังขาร 3 ประการ
- สัทธรรม 3 ประการ
- สมบัติ 3 ประการ
- ทานสมบัติ 3 ประการ
- สิกขา 3 ประการ
- โกศล 3 ประการ
- ทุกขตา 3 ประการ
- เทวทูต 3 ประการ
- ธรรม 3 ประการ
- บุตร 3 ประเภท
- ปปัญจะ 3 ประการ
- ปัญญา 3 ประการ
- ปาปณิกธรรม 3 ประการ
- ลัทธินอกพระพุทธศาสนา 3 ประเภท
- วิรัติ 3 ประการ
- เวทนา 3 ประการ
- สรณะ 3 ประการ
- สันโดษ 3 ประการ