ทุราวาสา ฆรา ทุกฺขา.
[คำอ่าน : ทุ-รา-วา-สา, คะ-รา, ทุก-ขา]
“เหย้าเรือนที่ปกครองไม่ดี นำทุกข์มาให้”
(ขุ.ธ. 25/55)
คำว่า “เหย้าเรือน” ในที่นี้ หมายถึง การครองเรือน การใช้ชีวิตอย่างฆราวาสทั้งหลาย ฆราวาสผู้ครองเรือนนั้น ต้องมีการจัดการที่ดี มีการวางแผน มีธรรมะเป็นตัวนำในการครองเรือน จึงจะสามารถครองเรือนอยู่ได้อย่างมีความสุข
ธรรมะสำหรับผู้ครองเรือน เรียกว่า ฆราวาสธรรม มี 4 ข้อ คือ
- สัจจะ มีความซื่อสัตย์ต่อกัน
- ทมะ รู้จักข่มจิตของตน
- ขันติ มีความอดทน
- จาคะ มีความเสียสละ แบ่งปัน
ผู้ครองเรือน ต้องมีธรรมะ 4 ข้อนี้เป็นตัวนำ จึงจะสามารถครองเรือนอยู่ได้ด้วยความสงบร่มเย็น คือคนในครอบครัว มีความซื่อสัตย์ต่อกัน ไม่โกหกกัน ไม่ปิดบังกัน จริงใจต่อกันอย่างหนึ่ง รู้จักข่มจิตข่มใจ ไม่ทำกรรมทั้งหลายอันเป็นบาปชั่วช้าลามก อันจะนำความทุกข์มาสู่ตนเองและครอบครัวอย่างหนึ่ง มีความอดทนอดกลั้นต่อความเหนื่อยยากลำบาก หรืออารมณ์อันไม่น่าพอใจทั้งหลายอย่างหนึ่ง และอยู่ร่วมกันด้วยความเอื้อเฟื้อเผื่อแผ่และเสียสละ อย่างหนึ่ง ก็จะทำให้การครองเรือนมีความสุขได้
แต่ถ้าขาดฆราวาสธรรมทั้ง 4 ประการนี้ การครองเรือน ย่อมเป็นไปด้วยความทุกข์ หาความสุขมิได้
สารบัญ พุทธศาสนสุภาษิต
- อัตตวรรค หมวดตน
- อัปปมาทวรรค หมวดความไม่ประมาท
- กัมมวรรค หมวดกรรม
- กิเลสวรรค หมวดกิเลส
- โกธวรรค หมวดความโกรธ
- ขันติวรรค หมวดความอดทน
- จิตตวรรค หมวดจิต
- ชยวรรค หมวดความชนะ
- ทานวรรค หมวดทาน
- ทุกขวรรค หมวดทุกข์
- ธัมมวรรค หมวดธรรม
- ปกิณกวรรค หมวดเบ็ดเตล็ด
- ปัญญาวรรค หมวดปัญญา
- ปมาทวรรค หมวดความประมาท
- ปาปวรรค หมวดบาป
- ปุคคลวรรค หมวดบุคคล
- ปุญญวรรค หมวดบุญ
- มัจจุวรรค หมวดความตาย
- มิตตวรรค หมวดมิตร
- ยาจนาวรรค หมวดการขอ
- ราชวรรค หมวดพระราชา
- วาจาวรรค หมวดวาจา
- วิริยวรรค หมวดความเพียร
- เวรวรรค หมวดเวร
- สัจจวรรค หมวดความสัตย์
- สติวรรค หมวดสติ
- สัทธาวรรค หมวดศรัทธา
- สันตุฏฐิวรรค หมวดสันโดษ
- สมณวรรค หมวดสมณะ
- สามัคคีวรรค หมวดสามัคคี
- สีลวรรค หมวดศีล
- สุขวรรค หมวดความสุข
- เสวนาวรรค หมวดการคบหา