สพฺเพ ธมฺมา นาลํ อภินิเวสาย “สภาวธรรมทั้งปวง ไม่ควรถือมั่น”

สพฺเพ ธมฺมา นาลํ อภินิเวสาย.

[คำอ่าน : สับ-เพ, ทำ-มา, นา-ลัง, อะ-พิ-นิ-เว-สา-ยะ]

“สภาวธรรมทั้งปวง ไม่ควรถือมั่น”

(ม.ม. ๑๒/๔๖๔)

ทุกสิ่งทุกอย่างบนโลกใบนี้ ล้วนแล้วแต่ตกอยู่ภายใต้กฎพระไตรลักษณ์ นั่นคือ อนิจจัง ไม่เที่ยงแท้แน่นอน เปลี่ยนแปลงอยู่ตลอดเวลา ทุกขัง ทนอยู่ในสภาพเดิมไม่ได้ อนัตตา ไม่ใช่ตัวตน บังคับบัญชาไม่ได้

สภาวธรรมทุกอย่าง ตกอยู่ภายใต้กฎพระไตรลักษณ์อย่างนี้ ความสุข ก็ไม่แน่นอน เกิดขึ้นได้ ตั้งอยู่ไม่นาน สุดท้ายก็ดับไป ความทุกข์ก็เช่นกัน เกิดขึ้นมาแล้ว ตั้งอยู่ชั่วกาลไม่นาน สุดท้ายก็ดับไป ไม่มีสิ่งใดคงอยู่ถาวร

เมื่อทุกอย่างตกอยู่ภายใต้กฎพระไตรลักษณ์ดังที่กล่าวมา จึงไม่ควรอย่างยิ่งที่เราจะไปยึดมั่นถือมั่นในสิ่งใด ๆ เพราะยิ่งยึดมั่นเท่าใด ยิ่งก่อทุกข์เท่านั้น ฉะนั้น พึงพิจารณาทุกสิ่งให้เห็นตามควมเป็นจริง แล้วเลิกยึดมั่นถือมั่นเสีย