ธมฺมํ จเร สุจริตํ น ตํ ทุจฺจริตํ จเร “พึงประพฤติธรรมให้สุจริต ไม่ควรประพฤติให้ทุจริต”

ธมฺมํ จเร สุจริตํ น ตํ ทุจฺจริตํ จเร.

[คำอ่าน : ทำ-มัง, จะ-เร, สุ-จะ-ริ-ตัง, นะ, ตัง, ทุด-จะ-ริ-ตัง, จะ-เร]

“พึงประพฤติธรรมให้สุจริต ไม่ควรประพฤติให้ทุจริต”

(ขุ.ธ. ๒๕/๓๘)

ธรรม คือ คุณงามความดี สิ่งที่ควรปฏิบัติตาม สิ่งที่พึงรักษาและกระทำให้มีในตน การละความชั่ว หมั่นทำความดี นั่นคือการประพฤติธรรม ที่ท่านบอกว่า ให้ประพฤติให้สุจริตนั้น คือ ให้ทำให้ถูกต้อง

การประพฤติธรรมก็ต้องทำให้ถูกหลัก ทำตามหลักมัชฌิมาปฏิปทา คือเดินสายกลาง ไม่ให้ตึงหรือหย่อนจนเกินไป ทำให้พอดี ๆ จึงจะประสบผลจากการประพฤติธรรมได้

ต้องใช้สติปัญญาประกอบกับการประพฤติธรรม ไม่ประมาท ประพฤติอย่างมีหลัก ไม่ใช่สักแต่ว่าทำไปเฉย ๆ ไม่มีหลักมีเกณฑ์ ถ้าทำเช่นนั้น นอกจากการประพฤติธรรมจะไม่ได้ผลแล้ว ยังจะก่อให้เกิดผลเสียแก่ตนเองได้อีกด้วย

นอกจากนี้ การประพฤติธรรม พึงประพฤติด้วยความระมัดระวัง พิจารณาไตร่ตรองอย่างถี่ถ้วน อย่าให้เป็นไปเพื่อการเบียดเบียนตนเองและผู้อื่น ซึ่งเป็นการประพฤติธรรมที่ไม่ถูกทาง