
กณฺหํ ธมฺมํ วิปฺปหาย.
[คำอ่าน : กัน-หัง, ทำ-มัง, วิบ-ปะ-หา-ยะ]
“บัณฑิตควรละธรรมดำเสีย”
(สํ.มหา. ๑๙/๒๙, ขุ.ธ. ๒๕/๒๖)
ธรรมะนั้นมีอยู่ ๒ อย่าง คือ กุศลธรรม ได้แก่ ธรรมฝ่ายดี หรือธรรมฝ่ายขาว และ อกุศลธรรม ได้แก่ ธรรมฝ่ายชั่ว หรือธรรมฝ่ายดำ พระพุทธเจ้านำมาสอนเราทั้งสองอย่าง ให้รู้ว่าอะไรดีอะไรชั่ว จะได้เลือกทำสิ่งที่ดี ละเว้นสิ่งที่ชั่ว
เมื่อรู้แล้วว่าอะไรดีอะไรชั่ว เราควรเลือกว่าสิ่งไหนควรทำ สิ่งไหนควรละ สิ่งที่ควรทำก็คือกุศลธรรม อันเป็นธรรมฝ่ายดี เพราะกุศลธรรมนั้น เมื่อทำตามแล้วย่อมก่อประโยชน์สุขทั้งแก่ตนเองและคนรอบข้าง เป็นการบำเพ็ญประโยชน์ตนด้วย ประโยชน์ผู้อื่นด้วย
ธรรมที่ควรละก็คือธรรมดำ ได้แก่อกุศลธรรมนั่นเอง เพราะอกุศลธรรมนั้น เมื่อทำแล้วย่อมก่อความฉิบหายให้ทั้งแก่ตนเองและผู้อื่นด้วย ทำลายประโยชน์ในโลกนี้ ทำลายประโยชน์ในโลกหน้า อีกทั้งยังทำลายประโยชน์อย่างยิ่งคือพระนิพพานด้วย
สารบัญ พุทธศาสนสุภาษิต
- อัตตวรรค หมวดตน
- อัปปมาทวรรค หมวดความไม่ประมาท
- กัมมวรรค หมวดกรรม
- กิเลสวรรค หมวดกิเลส
- โกธวรรค หมวดความโกรธ
- ขันติวรรค หมวดความอดทน
- จิตตวรรค หมวดจิต
- ชยวรรค หมวดความชนะ
- ทานวรรค หมวดทาน
- ทุกขวรรค หมวดทุกข์
- ธัมมวรรค หมวดธรรม
- ปกิณกวรรค หมวดเบ็ดเตล็ด
- ปัญญาวรรค หมวดปัญญา
- ปมาทวรรค หมวดความประมาท
- ปาปวรรค หมวดบาป
- ปุคคลวรรค หมวดบุคคล
- ปุญญวรรค หมวดบุญ
- มัจจุวรรค หมวดความตาย
- มิตตวรรค หมวดมิตร
- ยาจนาวรรค หมวดการขอ
- ราชวรรค หมวดพระราชา
- วาจาวรรค หมวดวาจา
- วิริยวรรค หมวดความเพียร
- เวรวรรค หมวดเวร
- สัจจวรรค หมวดความสัตย์
- สติวรรค หมวดสติ
- สัทธาวรรค หมวดศรัทธา
- สันตุฏฐิวรรค หมวดสันโดษ
- สมณวรรค หมวดสมณะ
- สามัคคีวรรค หมวดสามัคคี
- สีลวรรค หมวดศีล
- สุขวรรค หมวดความสุข
- เสวนาวรรค หมวดการคบหา