อฏฺฐงฺคิโก จ มคฺคานํ เขมํ อมตคามินํ.
[คำอ่าน : อัด-ถัง-คิ-โก, จะ, มัก-คา-นัง, เข-มัง, อะ-มะ-ตะ-คา-มิ-นัง]
“บรรดาทางทั้งหลาย ทางมีองค์แปด เป็นทางเกษม ให้ถึงอมตธรรม”
(ม.ม. 13/281)
ทางมีองค์ 8 เรียกว่า อริยมรรค คือทางที่ดำเนินไปสู่ความเป็นพระอริยบุคคคล เป็นทางปฏิบัติหรือดำเนินเพื่อความพ้นทุกข์ ถึงสุขอันไพบูลย์คือพระนิพพาน ทางที่กล่าวถึงนั้น หมายถึงทางเพียงเส้นเดียวหรือสายเดียว แต่ประกอบด้วยองค์ 8 ประการ คือ
- สัมมาทิฏฐิ ความเห็นชอบ
- สัมมาสังกัปปะ ความดำริชอบ
- สัมมาวาจา เจรจาชอบ
- สัมมากัมมันตะ ทำการงานชอบ
- สัมมาอาชีวะ เลี้ยงชีวิตโดยชอบ
- สัมมาวายามะ ความเพียรชอบ
- สัมมาสติ ความระลึกชอบ
- สัมมาสมาธิ ความตั้งใจชอบ
อริยมรรคหรือทางสู่ความเป็นอริยะ ที่ประกอบด้วยองค์ 8 ประการนี้ เป็นทางที่ประเสริฐที่สุดในบรรดาทางทั้งหลาย เป็นทางที่ควรดำเนิน เพราะจะทำให้สรรพสัตว์นั้นถึงความดับทุกข์โดยสิ้นเชิง
ดังนั้น พุทธศาสนิกชนทั้งหลาย พึงตระหนักในการดำเนินตามทางอันประกอบด้วยองค์ 8 นี้ เพื่อที่จะได้ถึงพระนิพพานคือความพ้นทุกข์อย่างแท้จริง อันเป็นเป้าหมายสูงสุดของพระพุทธศาสนา