อฏฺฐงฺคิโก จ มคฺคานํ เขมํ อมตคามินํ “บรรดาทางทั้งหลาย ทางมีองค์ ๘ เป็นทางเกษม ให้ถึงอมตธรรม”

อฏฺฐงฺคิโก จ มคฺคานํ เขมํ อมตคามินํ.

[คำอ่าน : อัด-ถัง-คิ-โก, จะ, มัก-คา-นัง, เข-มัง, อะ-มะ-ตะ-คา-มิ-นัง]

“บรรดาทางทั้งหลาย ทางมีองค์ ๘ เป็นทางเกษม ให้ถึงอมตธรรม”

(ม.ม. ๑๓/๒๘๑)

ทางมีองค์ ๘ เรียกว่า อริยมรรค คือทางที่ดำเนินไปสู่ความเป็นพระอริยบุคคคล เป็นทางปฏิบัติหรือดำเนินเพื่อความพ้นทุกข์ ถึงสุขอันไพบูลย์คือพระนิพพาน ทางที่กล่าวถึงนั้น หมายถึงทางเพียงเส้นเดียวหรือสายเดียว แต่ประกอบด้วยองค์ ๘ ประการ คือ

1. สัมมาทิฏฐิ ความเห็นชอบ
2. สัมมาสังกัปปะ ความดำริชอบ
3. สัมมาวาจา เจรจาชอบ
4. สัมมากัมมันตะ ทำการงานชอบ
5. สัมมาอาชีวะ เลี้ยงชีวิตโดยชอบ
6. สัมมาวายามะ ความเพียรชอบ
7. สัมมาสติ ความระลึกชอบ
8. สัมมาสมาธิ ความตั้งใจชอบ

อริยมรรคหรือทางสู่ความเป็นอริยะ ที่ประกอบด้วยองค์ ๘ ประการนี้ เป็นทางที่ประเสริฐที่สุดในบรรดาทางทั้งหลาย เป็นทางที่ควรดำเนิน เพราะจะทำให้สรรพสัตว์นั้นถึงความดับทุกข์โดยสิ้นเชิง

ดังนั้น พุทธศาสนิกชนทั้งหลาย พึงตระหนักในการดำเนินตามทางอันประกอบด้วยองค์ ๘ นี้ เพื่อที่จะได้ถึงพระนิพพานคือความพ้นทุกข์อย่างแท้จริง อันเป็นเป้าหมายสูงสุดของพระพุทธศาสนา