สงฺขารา สสฺสตา นตฺถิ “สังขารที่ยั่งยืน ไม่มี”

สงฺขารา สสฺสตา นตฺถิ.

[คำอ่าน : สัง-ขา-รา, สัด-สะ-ตา, นัด-ถิ]

“สังขารที่ยั่งยืน ไม่มี”

(ขุ.ธ. ๒๕/๔๙)

สังขาร คือสภาพที่ปัจจัยปรุงแต่งขึ้น มี ๒ ประเภท คือ อุปาทินนกสังขาร สังขารที่มีใจครอง ได้แก่ สิ่งมีชีวิต เช่น มนุษย์ สัตว์ดิรัจฉาน และอนุปาทินนกสังขาร สังขารที่ไม่มีใจครอง ได้แก่ สิ่งของทั้งหลายทั้งปวง

สังขารทั้งหมดดังที่กล่าวมา ล้วนตกอยู่ภายใต้กฏของพระไตรลักษณ์ คือ อนิจจัง ไม่เที่ยงแท้แน่นอน ทุกขัง ทนอยู่ในสภาพเดิมไม่ได้ อนัตตา บังคับบัญชาไม่ได้

ดังนั้น สังขารเหล่านั้น จึงไม่ใช่สิ่งที่เราควรจะยึดมั่นถือมั่น เพราะความยึดมั่นถือมั่นในสังขารที่ตกอยู่ภายใต้กฎพระไตรลักษณ์ มีแต่จะก่อทุกข์ร่ำไป

เราควรจะวางใจให้เป็นกลาง ปล่อยวางในสังขารทั้งปวงเสีย เพื่อที่จะได้ไม่ต้องเป็นทุกข์เพราะความแปรปรวนเปลี่ยนแปลงของสังขารเหล่านั้น ซึ่งเป็นสิ่งที่ห้ามไม่ได้