ทาน 2 ประการ (หมวดที่ 2)

ทาน 2 ประการ

ทาน แปลว่า การให้ การเสียสละ การบริจาค เมื่อจำแนกโดยปฏิคาหกคือผู้รับทาน แบ่งเป็น 2 ประการ คือ

1. ปาฏิบุคลิกทาน

ปาฏิบุคลิกทาน แปลว่า การให้จำเพาะบุคคล การให้เจาะจงตัวบุคคล หมายถึง การให้ที่เจาะจงบุคคลผู้ใดผู้หนึ่งเป็นการเฉพาะ เช่น การถวายภัตตาหารแด่พระภิกษุรูปใดรูปหนึ่งโดยเฉพาะ การให้สิ่งของแก่บุคคลคนใดคนหนึ่งโดยเจาะจง

การให้ลักษณะนี้ สิ่งที่ให้นั้นย่อมตกเป็นของของบุคคลที่รับ ไม่เผื่อแผ่ไปถึงบุคคลอื่น

2. สังฆทาน

สังฆทาน แปลว่า การให้แก่สงฆ์ หรือ การให้แก่ส่วนรวม หมายถึง ทานที่ถวายแก่พระสงฆ์เป็นส่วนรวม หรือ การบริจาคแก่ส่วนรวม เช่น การถวายภัตตาหารแก่พระสงฆ์หมู่ใหญ่ ไม่เจาะจงรูปใดรูปหนึ่ง เช่นนี้ ภัตตาหารที่ถวายนั้นย่อมตกเป็นของสงฆ์โดยส่วนรวม เป็นประโยชน์แก่พระสงฆ์ทั้งหมดในอารามนั้น หรือการบริจาควัตถุสิ่งของแก่สงฆ์โดยส่วนรวม เป็นต้น

ในการให้ทั้ง 2 ประเภทนั้น พระพุทธเจ้าตรัสสรรเสริญสังฆทานว่าเป็นเลิศ มีผลมากที่สุด ดังพระพุทธพจน์ว่า “เราไม่กล่าวว่า ปาฏิบุคลิกทานมีผลมากกว่าของที่ให้แก่สงฆ์ ไม่ว่าโดยปริยายใด ๆ”