สมณีธ อรณา โลเก.
[คำอ่าน : สะ-มะ-นี-ทะ, อะ-ระ-นา, โล-เก]
“สมณะในศาสนานี้ ไม่เป็นข้าศึกในโลก”
(สํ.ส. 15/61)
สมณะ แปลว่า ผู้สงบ หมายถึง ผู้สงบกาย สงบจิต และสงบจากอุปธิกิเลส ไม่ถูกกิเลสครอบงำแล้ว ปฏิบัติตนอยู่ในความเป็นพุทธบุตร ไม่เบียดเบียน ไม่ประหารฆ่าฟัน
คำว่า สมณะในศาสนานี้ หมายถึง บุคคลผู้นับถือพระพุทธศาสนาที่ปฏิบัติตนเพื่อความสงบระงับจากกิเลส ดำเนินตามทางคืออริยมรรคมีองค์แปดประการ
บุคคลเหล่านั้นเว้นแล้วจากการเบียดเบียนผู้อื่น ไม่มีจิตคิดจะรบราฆ่าฟันกับใคร มีแต่เมตตาจิตที่แผ่ไปในสรรพสัตว์ทุกจำพวกทุกหมู่เหล่า มีกายกรรมประกอบด้วยเมตตา มีวจีกรรมประกอบด้วยเมตตา และมีมโนกรรมประกอบด้วยเมตตา
เมื่อบุคคลเหล่านั้นปฏิบัติตนอยู่อย่างนั้น จึงได้ชื่อว่าเป็นสมณะ และเพราะความที่ปฏิบัติตนดังนั้นเช่นกัน จึงได้ชื่อว่า ไม่เป็นข้าศึกของใคร ๆ
