
ยํ กุทฺโธ อุปโรเธติ สุกรํ วิย ทุกฺกรํ.
[คำอ่าน : ยัง, กุด-โท, อุ-ปะ-โร-เท-ติ, สุ-กะ-รัง, วิ-ยะ, ทุก-กะ-รัง]
“ผู้โกรธจะผลาญสิ่งใด สิ่งนั้นถึงทำยากก็เหมือนทำง่าย”
(องฺ.สตฺตก. ๒๓/๙๙)
ธรรมดาบุคคลผู้ที่ถูกความโกรธครอบงำ มีจิตใจงุ่นง่านหงุดหงิด ย่อมคิดแต่จะทำลายเพื่อระบายอารมณ์ เช่น ทำลายข้าวของบ้าง สร้างความเสียหายอย่างอื่นบ้าง ทำลายทุกอย่างที่ขวางหน้า ทำทุกอย่างที่เป็นความพินาศ
คนที่ถูกความโกรธครอบงำ เมื่อจะทำอะไรเพื่อเป็นการระบายอารมณ์โกรธ ถึงแม้ว่าสิ่งนั้นจะทำได้ยากเย็นแค่ไหน เขาก็ยังจะดันทุรังทำ ประหนึ่งว่าเป็นเรื่องง่ายฉะนั้น เพราะความโกรธ ทำใหเขาขาดสติไปชั่วขณะ
เขาย่อมจะพยายามทำสิ่งใดก็แล้วแต่ที่อยากจะทำเพื่อเป็นการระบายความโกรธ โดยไม่คำนึงถึงความเป็นไปได้ เมื่อเป็นเช่นนี้ ย่อมมีความเป็นไปได้ที่จะเกิดอันตรายแก่ตัวเองได้ง่าย ๆ
ดังนั้น หากรู้ตัวว่าเป็นคนมักโกรธ พึงพยายามบำเพ็ญขันติธรรมและเมตตาธรรม อันจะเป็นตัวกำจัดความโกรธเสียให้ชำนาญ เพื่อจะใช้ขันติธรรมและเมตตาธรรมนี้ เป็นตัวบั่นทอนหรือกำจัดความโกรธ ไม่ให้มันสามารถเกิดขึ้นมาครอบงำจิตใจได้
สารบัญ พุทธศาสนสุภาษิต
- อัตตวรรค หมวดตน
- อัปปมาทวรรค หมวดความไม่ประมาท
- กัมมวรรค หมวดกรรม
- กิเลสวรรค หมวดกิเลส
- โกธวรรค หมวดความโกรธ
- ขันติวรรค หมวดความอดทน
- จิตตวรรค หมวดจิต
- ชยวรรค หมวดความชนะ
- ทานวรรค หมวดทาน
- ทุกขวรรค หมวดทุกข์
- ธัมมวรรค หมวดธรรม
- ปกิณกวรรค หมวดเบ็ดเตล็ด
- ปัญญาวรรค หมวดปัญญา
- ปมาทวรรค หมวดความประมาท
- ปาปวรรค หมวดบาป
- ปุคคลวรรค หมวดบุคคล
- ปุญญวรรค หมวดบุญ
- มัจจุวรรค หมวดความตาย
- มิตตวรรค หมวดมิตร
- ยาจนาวรรค หมวดการขอ
- ราชวรรค หมวดพระราชา
- วาจาวรรค หมวดวาจา
- วิริยวรรค หมวดความเพียร
- เวรวรรค หมวดเวร
- สัจจวรรค หมวดความสัตย์
- สติวรรค หมวดสติ
- สัทธาวรรค หมวดศรัทธา
- สันตุฏฐิวรรค หมวดสันโดษ
- สมณวรรค หมวดสมณะ
- สามัคคีวรรค หมวดสามัคคี
- สีลวรรค หมวดศีล
- สุขวรรค หมวดความสุข
- เสวนาวรรค หมวดการคบหา