
อุชฺฌตฺติพลา พาลา.
[คำอ่าน : อุด-ชัด-ติ-พะ-ลา, พา-ลา]
“คนโง่ มีความเพ่งโทษเป็นกำลัง”
(องฺ.อฏฺฐก. ๒๓/๒๒๗)
คนพาลหรือคนโง่นั้น มักใช้ชีวิตด้วยความไม่ฉลาด เพราะปัญญาน้อย จึงมองโลกแคบ ๆ มองโลกไม่ชัดเจน ถูกอคติครอบงำจิตใจอยู่ตลอดเวลา
คนโง่ มักเสียเวลาไปกับการเพ่งโทษคนอื่น คือคอยจับผิดคนอื่น สอดส่ายสายตาหาความผิดพลาดของคนอื่นแล้วคอยตำหนิติเตียนคนอื่น จนลืมปรับปรุงจิตใจตนเองไปเลย
เมื่อคนโง่ใช้ชีวิอยู่อย่างนี้ ชีวิตของเขาก็หาความเจริญมิได้ เพราะเวลาเกือบทั้งหมดของเขาหมดไปกับการจับผิดคนอื่น โดยที่ตนเองไม่ได้ประโยชน์อะไรเลย
เราทั้งหลาย พึงหลีกเลี่ยงการเพ่งโทษคนอื่นเสีย เพราะนั่นเป็นวิถีแห่งคนโง่ แล้วหันมาเพ่งโทษตนเอง คือพิจารณาดูข้อผิดพลาดของตนเอง เพื่อที่จะแก้ไขปรับปรุงให้ดีขึ้น จึงจะได้ชื่อว่า ดำเนินตามวิถีแห่งผู้ฉลาด สามารถถือเอาประโยชน์แห่งชีวิตได้
สารบัญ พุทธศาสนสุภาษิต
- อัตตวรรค หมวดตน
- อัปปมาทวรรค หมวดความไม่ประมาท
- กัมมวรรค หมวดกรรม
- กิเลสวรรค หมวดกิเลส
- โกธวรรค หมวดความโกรธ
- ขันติวรรค หมวดความอดทน
- จิตตวรรค หมวดจิต
- ชยวรรค หมวดความชนะ
- ทานวรรค หมวดทาน
- ทุกขวรรค หมวดทุกข์
- ธัมมวรรค หมวดธรรม
- ปกิณกวรรค หมวดเบ็ดเตล็ด
- ปัญญาวรรค หมวดปัญญา
- ปมาทวรรค หมวดความประมาท
- ปาปวรรค หมวดบาป
- ปุคคลวรรค หมวดบุคคล
- ปุญญวรรค หมวดบุญ
- มัจจุวรรค หมวดความตาย
- มิตตวรรค หมวดมิตร
- ยาจนาวรรค หมวดการขอ
- ราชวรรค หมวดพระราชา
- วาจาวรรค หมวดวาจา
- วิริยวรรค หมวดความเพียร
- เวรวรรค หมวดเวร
- สัจจวรรค หมวดความสัตย์
- สติวรรค หมวดสติ
- สัทธาวรรค หมวดศรัทธา
- สันตุฏฐิวรรค หมวดสันโดษ
- สมณวรรค หมวดสมณะ
- สามัคคีวรรค หมวดสามัคคี
- สีลวรรค หมวดศีล
- สุขวรรค หมวดความสุข
- เสวนาวรรค หมวดการคบหา