อุชฺฌตฺติพลา พาลา “คนโง่ มีความเพ่งโทษเป็นกำลัง”

อุชฺฌตฺติพลา พาลา.

[คำอ่าน : อุด-ชัด-ติ-พะ-ลา, พา-ลา]

“คนโง่ มีความเพ่งโทษเป็นกำลัง”

(องฺ.อฏฺฐก. ๒๓/๒๒๗)

คนพาลหรือคนโง่นั้น มักใช้ชีวิตด้วยความไม่ฉลาด เพราะปัญญาน้อย จึงมองโลกแคบ ๆ มองโลกไม่ชัดเจน ถูกอคติครอบงำจิตใจอยู่ตลอดเวลา

คนโง่ มักเสียเวลาไปกับการเพ่งโทษคนอื่น คือคอยจับผิดคนอื่น สอดส่ายสายตาหาความผิดพลาดของคนอื่นแล้วคอยตำหนิติเตียนคนอื่น จนลืมปรับปรุงจิตใจตนเองไปเลย

เมื่อคนโง่ใช้ชีวิอยู่อย่างนี้ ชีวิตของเขาก็หาความเจริญมิได้ เพราะเวลาเกือบทั้งหมดของเขาหมดไปกับการจับผิดคนอื่น โดยที่ตนเองไม่ได้ประโยชน์อะไรเลย

เราทั้งหลาย พึงหลีกเลี่ยงการเพ่งโทษคนอื่นเสีย เพราะนั่นเป็นวิถีแห่งคนโง่ แล้วหันมาเพ่งโทษตนเอง คือพิจารณาดูข้อผิดพลาดของตนเอง เพื่อที่จะแก้ไขปรับปรุงให้ดีขึ้น จึงจะได้ชื่อว่า ดำเนินตามวิถีแห่งผู้ฉลาด สามารถถือเอาประโยชน์แห่งชีวิตได้