พหูนํ วต อตฺถาย สปฺปญฺโญ ฆรมาวสํ “ผู้มีปัญญาอยู่ครองเรือน ย่อมเป็นไปเพื่อประโยชน์แก่คนมาก”

พหูนํ วต อตฺถาย สปฺปญฺโญ ฆรมาวสํ.

[คำอ่าน : พะ-หู-นัง, วะ-ตะ, อัด-ถา-ยะ, สับ-ปัน-โย, คะ-ระ-มา-วะ-สัง]

“ผู้มีปัญญาอยู่ครองเรือน ย่อมเป็นไปเพื่อประโยชน์แก่คนมาก”

(องฺ.อฏฺฐก. ๒๓/๒๔๙)

การอยู่ครองเรือน คือ การใช้ชีวิตอย่างฆราวาส ที่ต้องมีการทำงานทำการ หาเงิน หาข้าวปลาอาหารมาจุนเจือครอบครัว ต้องมีการประกอบอาชีพ ต้องดิ้นรนเพื่อความอยู่รอด

เมื่อการอยู่ครองเรือนต้องมีการดิ้นรนเพื่อความอยู่รอดดังที่กล่าวมา คนที่อยู่ครองเรือนจำเป็นอย่างยิ่งที่จะต้องขวนขวายทำงานทำการ ต้องขยันหมั่นเพียร หนักก็ต้องเอา เบาก็ต้องสู้ เพื่อหาทรัพย์สินมาไว้ใช้

คนที่อยู่ครองเรือนจำเป็นที่จะต้องมีปัญญาเป็นเครื่องเลี้ยงชีพ เพราะถ้าไม่มีปัญญาเสียแล้วย่อมเป็นไปได้ยากที่จะเลี้ยงชีพให้อยู่รอดได้ และที่สำคัญ เมื่อเขามีปัญญา นอกจากจะสามารถสร้างประโยชน์ให้กับครอบครัวของตนเองได้แล้ว เขายังสามารถที่จะสร้างประโยชน์ให้แก่คนอื่น ๆ ในสังคมเดียวกันได้ด้วย

ดังนั้น ผู้อยู่ครองเรือน จำเป็นต้องพยายามอบรมปัญญาให้เกิดขึ้นมาก ๆ และทำให้เจริญมาก ๆ ด้วยการฟัง การคิด การสอบถามผู้รู้ เป็นต้น เพื่อพอกพูนปัญญาให้มีในตนมาก ๆ อันจะเป็นเครื่องสร้างประโยชน์ให้แก่ตนเองและสังคมได้ในภายภาคหน้า