
ปีติ 5 ประการ
ปีติ คือ ความอิ่มใจ ความปลาบปลื้มใจ หมายเอาปีติที่เกิดจากการปฏิบัติสมถกรรมฐาน มี 5 ประการ คือ
1. ขุททกาปีติ
ขุททกาปีติ ปีติเล็กน้อย เป็นปีติที่มีกำลังเบาบาง เมื่อเกิดขึ้นมาแล้ว ส่งผลให้เกิดความเอิบอิ่มใจ มีอาการขนลุกชูชันบ้าง ทำให้น้ำตาไหลบ้าง
2. ขณิกาปีติ
ขณิกาปีติ ปีติชั่วขณะ เป็นปีติที่เกิดขึ้นและตั้งอยู่ชั่วขณะหนึ่ง ทำให้เกิดอาการเสียวแปลบๆ ไปทั่วร่าง เป็นขณะ ๆ เหมือนฟ้าแลบ
3. โอกกันติกาปีติ
โอกกันติกาปีติ ปีติเป็นระลอกหรือปีติเป็นพักๆ เป็นปีติที่เมื่อเกิดขึ้นมาแล้วสามารถตั้งอยู่ได้นานกว่าขณิกาปีติ ทำให้เกิดมีอาการซู่ซ่าเป็นระลอก ๆ เปรียบเหมือนคลื่นซัดฝั่ง บางครั้งรู้สึกซาบซ่า บางครั้งทำให้ร่างกายโยกโคลงไปมา
4. อุพเพงคาปีติ
อุพเพงคาปีติ ปีติโลดโผน หรือปีติโลดลอย เป็นปีติที่มีกำลังแรงกว่าปีติสามอย่างข้างต้นนั้น เป็นปีติที่ทำให้ใจฟูเกิดความเอิบอิ่มอย่างแรง จนถึงขั้นแสดงอาการบางอย่างโดยไม่ตั้งใจ เช่น เปล่งอุทานออกมา หรือบางครั้งก็ทำให้รู้สึกตัวเบาจนลอยขึ้นไปในอากาศ
5. ผรณาปีติ
ผรณาปีติ ปีติซาบซ่าน เมื่อเกิดขึ้นมาแล้ว ทำให้เกิดความรู้สึกเย็นซ่านเอิบอาบแผ่ไปทั่วสรรพางค์กาย
ปีติทั้ง 5 ประการนี้ จัดเป็นวิปัสสนูปกิเลส ผู้ปฏิบัติธรรมจะได้สัมผัสกับปีติเหล่านี้อย่างใดอย่างหนึ่งหรือทั้งหมด แต่ต้องไม่หลงยึดติดในปีติเหล่านี้ ต้องสละเสียให้ได้ ถ้าหากหลงยึดติดอยู่ในปีติเหล่านี้ ย่อมไม่สามารถเดินทางถึงปลายทางคือพระนิพพานได้
- ธรรมมีอุปการะมาก 2 ประการ
- ธรรมอันทำให้งาม 2 ประการ
- อริยบุคคล 2 ประเภท
- กาม 2 อย่าง
- เทศนา 2 ประการ (หมวดที่ 1)
- เทศนา 2 ประการ (หมวดที่ 2)
- ธรรม 2 ประการ (หมวดที่ 1)
- ธรรม 2 ประการ (หมวดที่ 2)
- ธรรม 2 ประการ (หมวดที่ 3)
- ธรรม 2 ประการ (หมวดที่ 4)
- สมาธิ 2 ประการ
- สุข 2 ประการ (หมวดที่ 1)
- สุข 2 ประการ (หมวดที่ 2)
- ทุกข์ 2 ประการ (หมวดที่ 1)
- ทุกข์ 2 ประการ (หมวดที่ 2)
- ทาน 2 ประการ (หมวดที่ 1)
- ทาน 2 ประการ (หมวดที่ 2)
- ปธาน 2 ประการ
- ภาวนา 2 ประการ
- เวปุลละ 2 ประการ
- สัจจะ 2 ประการ
- พระอรหันต์ 2 ประเภท
- อุปัญญาตธรรม 2 ประการ
- ธรรมคุ้มครองโลก 2 ประการ
- บุคคลหาได้ยาก 2 ประเภท
- กรรมฐาน 2 ประเภท
- ทิฏฐิ 2 ประการ
- นิพพาน 2 ประการ
- บูชา 2 ประการ
- ปฏิสันถาร 2 ประการ
- ปริเยสนา 2 ประการ
- ปาพจน์ 2 ประการ
- รูป 2 ประการ
- วิมุตติ 2 ประการ
- สังขาร 2 ประการ
- สุทธิ 2 ประการ
- กรรม 2 ประการ
- อันตา 2 ประการ
- ธุระ 2 ประการ
- บัญญัติ 2 ประการ
- ปัจจัยให้เกิดสัมมาทิฏฐิ 2 ประการ
- ฤทธิ์ 2 ประการ
- สังคหะ 2 ประการ
- ศาสนา 2 ประการ
- อัตถะ 2 ประการ
- เวทนา 2 ประการ