กิจฺโฉ มนุสฺสปฏิลาโภ.
[คำอ่าน : กิด-โฉ, มะ-นุด-สะ-ปะ-ติ-ลา-โพ]
“ความได้เป็นมนุษย์ เป็นการยาก”
(ขุ.ธ. 25/39)
การได้เกิดมาเป็นมนุษย์นั้น เป็นการยากนักหนา เพราะต้องอาศัยกุศลธรรมที่มีกำลังมากจึงจะสามารถมาเกิดเป็นมนุษย์ได้ ไม่ใช่ว่าใครก็สามารถมาเกิดเป็นมนุษย์ได้
กุศลธรรมอย่างหนึ่งที่สำคัญมากสำหรับการมาเกิดเป็นมนุษย์นั้นก็คือการรักษาศีลห้าให้บริบูรณ์ เพราะฉะนั้น กว่าที่เราจะได้มาเกิดเป็นมนุษย์นั้น มันยากเหลือเกิน
เราโชคดีมากแล้วที่ได้มาเกิดเป็นมนุษย์ในชาตินี้ เมื่อมีโอกาสได้มาเป็นมนุษย์แล้ว สิ่งที่เราต้องระลึกไว้เสมอคือ เรามาเกิดเป็นมนุษย์ได้เพราะกุศลธรรม ดังนั้น เมื่อได้มาเกิดแล้ว ต้องบำเพ็ญกุศลธรรมไว้ให้มาก อย่าให้เสียทีที่ได้มาเกิดเป็นมนุษย์
ผู้ใดที่เกิดมาเป็นมนุษย์แล้ว ไม่สร้างคุณงามความดี ทำตัวเหลวไหล ทำผิดศีลผิดธรรมอยู่ตลอดเวลา ผู้นั้น ชื่อว่าขาดทุน นอกจากนี้ ยังสูญกำไรอีกด้วย