ปฏิสงฺขานพลา พหุสฺสุตา “ผู้ฟังมาก ต้องพิจารณาเป็นสำคัญ”

ปฏิสงฺขานพลา พหุสฺสุตา.

[คำอ่าน : ปะ-ติ-สัง-ขา-นะ-พะ-ลา, พะ-หุด-สุ-ตา]

“ผู้ฟังมาก ต้องพิจารณาเป็นสำคัญ”

(องฺ.อฏฺฐก. ๒๓/๒๒๗)

ผู้ฟังมาก หมายถึง ผู้ที่ได้ยินได้ฟังมาก อาจจะเป็นจากการเล่าเรียน การสอบถาม หรือได้ยินมาจากการบอกเล่าของบุคคลอื่น ซึ่งอาจจะมีทั้งเรื่องจริงและเรื่องไม่จริง

การที่เป็นคนได้ยินได้ฟังมามาก หรือมีโอกาสได้ยินได้ฟังมากนั้น จำเป็นอย่างยิ่งที่จะต้องใช้สติปัญญาพิจารณาให้มากด้วยเช่นกัน เพราะสิ่งที่ได้ยินได้ฟังมา อาจมีทั้งเรื่องจริงและไม่จริง มีประโยชน์และไม่มีประโยชน์

เมื่อใช้ปัญญาพิจารณาโดยถ่องแท้แล้ว เห็นว่าเป็นเรื่องที่น่าเชื่อถือได้จึงปลงใจเชื่อ เห็นว่าเป็นเรื่องที่มีประโยชน์จึงจดจำไว้ เห็นว่าเป็นเรื่องดีจึงนำมาใช้ในชีวิตประจำวัน