
ขนฺติ สาหสวารณา.
[คำอ่าน : ขัน-ติ, สา-หะ-สะ-วา-ระ-นา]
“ความอดทน ห้ามไว้ได้ซึ่งความผลุนผลัน”
(ว.ว.)
ความผลุนผลัน คือ การกระทำโดยขาดความยั้งคิด คือการทำกิจใด ๆ โดยขาดความรอบคอบ ขาดสติ คิดเร็วทำเร็วโดยขาดการใช้ปัญญาพิจารณา จึงอาจทำให้สิ่งที่ทำนั้นผิดพลาดได้
ความผลุนผลัน เป็นสิ่งที่ทำให้งานที่ทำออกมาไม่ละเอียด เพราะไม่ได้มีการวางแผน ทำแบบรีบเร่งจนลืมพิจารณารายละเอียดบางอย่างที่สำคัญไป อันเกิดจากการด่วนคิด ด่วนตัดสินใจนั่นเอง
แต่ถ้าเรามีความอดทน สามารถอดใจรอได้ จะทำให้เราไม่ด่วนตัดสินใจจนเกินไป ทำให้มีเวลาคิดพิจารณามากยิ่งขึ้น หากนำขันติคือความอดทนมาใช้ในการทำงาน ก็จะทำให้งานออกมาดี มีความละเอียด และมีความผิดพลาดน้อย หรือไม่มีความผิดพลาดเลย
จึงกล่าวได้ว่า ขันติคือความอดทนนี้ มีอุปการะทั้งต่อการปฏิบัติเพื่อกำจัดกิเลส เพราะเป็นปราการด่านแรกที่ป้องกันกิเลสได้ และยังมีอุปการะต่อการทำกิจการงานทั้งหลายด้วย เพราะงานที่ทำด้วยขันตินั้น ย่อมจะสามารถบรรลุผลสัมฤทธิ์ได้ดีกว่างานที่ทำโดยขาดขันติ
สารบัญ พุทธศาสนสุภาษิต
- อัตตวรรค หมวดตน
- อัปปมาทวรรค หมวดความไม่ประมาท
- กัมมวรรค หมวดกรรม
- กิเลสวรรค หมวดกิเลส
- โกธวรรค หมวดความโกรธ
- ขันติวรรค หมวดความอดทน
- จิตตวรรค หมวดจิต
- ชยวรรค หมวดความชนะ
- ทานวรรค หมวดทาน
- ทุกขวรรค หมวดทุกข์
- ธัมมวรรค หมวดธรรม
- ปกิณกวรรค หมวดเบ็ดเตล็ด
- ปัญญาวรรค หมวดปัญญา
- ปมาทวรรค หมวดความประมาท
- ปาปวรรค หมวดบาป
- ปุคคลวรรค หมวดบุคคล
- ปุญญวรรค หมวดบุญ
- มัจจุวรรค หมวดความตาย
- มิตตวรรค หมวดมิตร
- ยาจนาวรรค หมวดการขอ
- ราชวรรค หมวดพระราชา
- วาจาวรรค หมวดวาจา
- วิริยวรรค หมวดความเพียร
- เวรวรรค หมวดเวร
- สัจจวรรค หมวดความสัตย์
- สติวรรค หมวดสติ
- สัทธาวรรค หมวดศรัทธา
- สันตุฏฐิวรรค หมวดสันโดษ
- สมณวรรค หมวดสมณะ
- สามัคคีวรรค หมวดสามัคคี
- สีลวรรค หมวดศีล
- สุขวรรค หมวดความสุข
- เสวนาวรรค หมวดการคบหา