ถูปารหบุคคล 4 ประเภท

ถูปารหบุคคล แปลว่า บุคคลผู้ควรแก่สถูป หมายถึง ผู้มีคุณความดีพิเศษที่ควรแก่การสร้างสถูปไว้เคารพบูชา ท่านจำแนกไว้ 4 ประเภท คือ

1. พระตถาคตอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า

พระตถาคตอรหันตสัมมาสัมพุทธเจ้า ได้แก่ พระพุทธเจ้า พระองค์ทรงบำเพ็ญบารมีมาหลายอสงไขยกัปป์ กว่าจะได้มาตรัสรู้เป็นพระพุทธเจ้า และนำหลักธรรมที่พระองค์ได้ตรัสรู้มาถ่ายทอดเผยแผ่ให้ชาวโลกทั้งหลายได้ศึกษาและปฏิบัติตามเพื่อกระทำที่สุดแห่งทุกข์ พระองค์จึงเป็นผู้มีคุณูปการแก่ชาวโลกเป็นอันมาก จึงควรแก่การสร้างสถูปไว้กราบไว้บูชา

2. พระปัจเจกพุทธเจ้า

พระปัจเจกพุทธเจ้า ได้แก่ พระพุทธเจ้าประเภทหนึ่ง ที่บำเพ็ญบารมีมาหลายอสงไขย จนสามารถตรัสรู้อริยสัจ 4 ได้เฉพาะตัว แต่ไม่ได้ประกาศศาสนาอย่างเช่นพระสัมมาสัมพุทธเจ้า ถึงอย่างไรก็ตาม พระปัจเจกพุทธเจ้าก็ได้ชื่อว่าเป็นผู้มากด้วยบารมี และตรัสรู้ธรรมกระทำที่สุดแห่งทุกข์ กำจัดกิเลสทั้งปวงได้สิ้นแล้ว จึงเป็นผู้ที่ควรสร้างสถูปไว้กราบไหว้บูชา

3. พระตถาคตสาวก

พระตถาคตสาวก ได้แก่ สาวกของพระพุทธเจ้า แต่ไม่ได้หมายเอาสาวกทั่วไป คือไม่ได้หมายความว่านับถือพุทธศาสนาแล้วจะเรียกว่าสาวกเลยทีเดียว แต่หมายเอาผู้ที่ศึกษาและปฏิบัติตามคำสอนแห่งองค์สมเด็จพระสัมมาสัมพุทธเจ้าจนสามารถตรัสรู้ตาม คือสำเร็จเป็นพระอรหันต์แล้ว จึงจะได้ชื่อว่า พระตถาคตสาวก พระตถาคตสาวกคือพระอรหันต์ทั้งหลาย ก็เป็นผู้ที่ควรสร้างสถูปไว้กราบไหว้บูชาเช่นกัน

4. พระเจ้าจักรพรรดิ

พระเจ้าจักรพรรดิ ได้แก่ จอมราชผู้ทรงธรรม พระเจ้าธรรมิกราช คือพระราชาผู้ทรงทศพิธราชธรรม ปกครองแผ่นดินโดยธรรม เป็นพุทธศาสนูปถัมภก อุปถัมภ์ค้ำชูพระพุทธศาสนาให้เจริญรุ่งเรืองในแผ่นดิน และปกป้องพระพุทธศาสนาไม่ให้มีภัยมารุกราน และให้มั่นคงสถาพรสืบไป พระเจ้าจรรกพรรดิดังกล่าว ก็เป็นผู้ที่ควรสร้างสถูปไว้ให้ผู้คนทั้งหลายได้กราบไหว้บูชาเช่นกัน