
ปริเยสนา 2 ประการ
ปริเยสนา แปลว่า การแสวงหา หมายถึง การแสวงหาของบุคคลทั่วไป เป็นคำกลาง ๆ ยังไม่ระบุว่าดีหรือไม่ดี มี 2 ประเภท คือ
1. อริยปริเยสนา
อริยปริเยสนา แปลว่า การแสวงหาอย่างประเสริฐ มีความหมายแบ่งเป็น 2 นัย คือ
นัยที่ 1 หมายถึง การแสวงหาในทางที่ถูกที่ควร เช่น การแสวงหาทรัพย์ด้วยการประกอบสัมมาชีพ ดำรงชีวิตอยู่บนพื้นฐานของศีลธรรม ไม่เบียดเบียนตนเองและผู้อื่น
นัยที่ 2 หมายถึง การแสวงหาธรรมอันเกษมคือพระนิพพาน อันเป็นสภาพที่พ้นจากชาติ ชรา พยาธิ มรณะ โสกะ และสังกิเลสทั้งปวง
2. อนริยปริเยสนา
อนริยปริเยสนา แปลว่า การแสวงหาที่ไม่ประเสริฐ มีความหมายเป็น 2 นัย คือ
นัยที่ 1 หมายถึง การแสวงหาในทางที่ผิดศีลธรรม เช่น การประกอบมิจฉาชีพ การแสวงหาทรัพย์สินในทางที่ผิดศีลธรรม อันเป็นการก่อความเดือดร้อนทั้งแก่ตนเองและผู้อื่น เป็นต้น
นัยที่ 2 หมายถึง การแสวงหาที่ไม่เป็นไปเพื่อความพ้นทุกข์ ซึ่งก็ได้แก่การแสวงหาทั้งหลายที่ชาวโลกเขาแสวงหากัน เช่น แสวงหาทรัพย์สินเงินทอง ไม่ว่าจะเป็นสัมมาชีพหรือมิจฉาชีพก็ตาม ถือว่าเป็นอนริยปริเยสนาทั้งสิ้น เพราะไม่เป็นไปเพื่อพระนิพพานนั่นเอง
สรุปความว่า ปริเยสนาทั้ง 2 ประการนี้ หากมองในมุมของผู้ครองเรือน การแสวงหาในทางที่ถูกต้อง ไม่ผิดศีลธรรม จัดเป็นอริยปริเยสนา แต่การแสวงหาที่ผิดศีลธรรม จัดเป็นอนริยปริเยสนา
แต่ถ้ามองในแง่ของผู้ปฏิบัติเพื่อพ้นจากทุกข์ การแสวงหาที่เป็นไปเพื่อการพ้นทุกข์ หรือการแสวงหาที่เป็นไปเพื่อพระนิพพานเท่านั้นที่จัดเป็นอริยปริเยสนา ส่วนการแสวงหาอื่นทั้งปวง ทั้งดีและไม่ดี ที่ไม่เป็นไปเพื่อพระนิพพาน จัดเป็นอนริยปริเยสนา
- ธรรมมีอุปการะมาก 2 ประการ
- ธรรมอันทำให้งาม 2 ประการ
- อริยบุคคล 2 ประเภท
- กาม 2 อย่าง
- เทศนา 2 ประการ (หมวดที่ 1)
- เทศนา 2 ประการ (หมวดที่ 2)
- ธรรม 2 ประการ (หมวดที่ 1)
- ธรรม 2 ประการ (หมวดที่ 2)
- ธรรม 2 ประการ (หมวดที่ 3)
- ธรรม 2 ประการ (หมวดที่ 4)
- สมาธิ 2 ประการ
- สุข 2 ประการ (หมวดที่ 1)
- สุข 2 ประการ (หมวดที่ 2)
- ทุกข์ 2 ประการ (หมวดที่ 1)
- ทุกข์ 2 ประการ (หมวดที่ 2)
- ทาน 2 ประการ (หมวดที่ 1)
- ทาน 2 ประการ (หมวดที่ 2)
- ปธาน 2 ประการ
- ภาวนา 2 ประการ
- เวปุลละ 2 ประการ
- สัจจะ 2 ประการ
- พระอรหันต์ 2 ประเภท
- อุปัญญาตธรรม 2 ประการ
- ธรรมคุ้มครองโลก 2 ประการ
- สัทธา (ศรัทธา) 2 ประการ
- บุคคลหาได้ยาก 2 ประเภท
- กรรมฐาน 2 ประเภท
- ทิฏฐิ 2 ประการ
- นิพพาน 2 ประการ
- บูชา 2 ประการ
- ปฏิสันถาร 2 ประการ
- ปริเยสนา 2 ประการ
- ปาพจน์ 2 ประการ
- รูป 2 ประการ
- วิมุตติ 2 ประการ
- สังขาร 2 ประการ
- สุทธิ 2 ประการ
- กรรม 2 ประการ
- อันตา 2 ประการ
- ธุระ 2 ประการ
- บัญญัติ 2 ประการ
- ปัจจัยให้เกิดสัมมาทิฏฐิ 2 ประการ
- ฤทธิ์ 2 ประการ
- สังคหะ 2 ประการ
- ศาสนา 2 ประการ
- อัตถะ 2 ประการ
- เวทนา 2 ประการ
- ฌาน 2 ประเภท
- ฌาน 2 ประการ