
ทวาร 6 ประการ
ทวาร แปลว่า ประตู ทาง หรือช่องทาง มีความหมายเป็น 2 นัย คือ นัยที่ 1 หมายถึงช่องทางในการรับรู้อารมณ์ มี 6 อย่าง เรียกว่า ทวาร 6 นัยที่ 2 หมายถึงช่องทางในการทำกรรม มี 3 ทาง เรียกว่า ทวาร 3 ในที่นี้จะกล่าวถึงทวาร 6 คือ
- จักขุทวาร ทวารคือตา เป็นช่องทางในการรับรู้อารมณ์ภายนอก หรืออายตนะภายนอก คือ รูป
- โสตทวาร ทวารคือหู เป็นช่องทางในการรับรู้อารมณ์ภายนอก หรืออายตนะภายนอก คือ เสียง
- ฆานทวาร ทวารคือจมูก เป็นช่องทางในการรับรู้อารมณ์ภายนอก หรืออายตนะภายนอก คือ กลิ่น
- ชิวหาทวาร ทวารคือลิ้น เป็นช่องทางในการรับรู้อารมณ์ภายนอก หรืออายตนะภายนอก คือ รส
- กายทวาร ทวารคือกาย เป็นช่องทางในการรับรู้อารมณ์ภายนอก หรืออายตนะภายนอก คือ โผฏฐัพพะ
- มโนทวาร ทวารคือใจ เป็นช่องทางในการรับรู้อารมณ์ภายนอก หรืออายตนะภายนอก คือ ธรรมารมณ์
ทวาร 6 นี้ ก็คืออายตนะภายใน 6 ประการ นั่นเอง
- ธรรมมีอุปการะมาก 2 ประการ
- ธรรมอันทำให้งาม 2 ประการ
- อริยบุคคล 2 ประเภท
- กาม 2 อย่าง
- เทศนา 2 ประการ (หมวดที่ 1)
- เทศนา 2 ประการ (หมวดที่ 2)
- ธรรม 2 ประการ (หมวดที่ 1)
- ธรรม 2 ประการ (หมวดที่ 2)
- ธรรม 2 ประการ (หมวดที่ 3)
- ธรรม 2 ประการ (หมวดที่ 4)
- สมาธิ 2 ประการ
- สุข 2 ประการ (หมวดที่ 1)
- สุข 2 ประการ (หมวดที่ 2)
- ทุกข์ 2 ประการ (หมวดที่ 1)
- ทุกข์ 2 ประการ (หมวดที่ 2)
- ทาน 2 ประการ (หมวดที่ 1)
- ทาน 2 ประการ (หมวดที่ 2)
- ปธาน 2 ประการ
- ภาวนา 2 ประการ
- เวปุลละ 2 ประการ
- สัจจะ 2 ประการ
- พระอรหันต์ 2 ประเภท
- อุปัญญาตธรรม 2 ประการ
- ธรรมคุ้มครองโลก 2 ประการ
- บุคคลหาได้ยาก 2 ประเภท
- กรรมฐาน 2 ประเภท
- ทิฏฐิ 2 ประการ
- นิพพาน 2 ประการ
- บูชา 2 ประการ
- ปฏิสันถาร 2 ประการ
- ปริเยสนา 2 ประการ
- ปาพจน์ 2 ประการ
- รูป 2 ประการ
- วิมุตติ 2 ประการ
- สังขาร 2 ประการ
- สุทธิ 2 ประการ
- กรรม 2 ประการ
- อันตา 2 ประการ
- ธุระ 2 ประการ
- บัญญัติ 2 ประการ
- ปัจจัยให้เกิดสัมมาทิฏฐิ 2 ประการ
- ฤทธิ์ 2 ประการ
- สังคหะ 2 ประการ
- ศาสนา 2 ประการ
- อัตถะ 2 ประการ
- เวทนา 2 ประการ